ویژه ها

معاهده وین درباره روابط کنسولی مصوب سال 1963

دول طرف کنوانسیون حاضر:

با تذکار این که روابط کنسولی از دیر باز بین ملل برقرار بوده و با معرفت به مقاصد و اصول منشور ملل متحد درباره تساوی مطلق دولت ها و حفظ صلح و امنیت بین المللی و توسعه روابط دوستانه بین ملل.

با توجه به این که کنفرانس ملل متحد درباره روابط و مصونیتهای دیپلماتیک تکنوانسیون وین درباره روابط دیپلماتیک ت را که در تاریخ 18 آوریل 1961 برای امضا مفتوح گردید تصویب نموده است.

با اعتقاد به این که یک کنوانسیون بین المللی درباره روابط و مزار یا و مصونیت های کنسولی نیز در بهبود مناسبات دوستانه بین ملت ها هر چند طرز و اساس حکومت و اصول اجتماعی آن ها تفاوتهایی با یکدیگر داشته باشد موثر خواهد بود.
با تصدیق به این که منظور از مزایا و مصونیت های مذکور منتفع ساختن افراد نیست- بلکه مراد تامین حسن اجرای وظایف آن ها در پست های کنسولی به نام دول متبوع آن ها است.

با تاکید این نکته که در مورد مسایلی که ضمن مقررات این کنوانسیون صریحا تعیین تکلیف نشده است- قواعد و عرف و عادت حقوق بین المللی همچنان حاکم خواهد بود- نسبت به مواد زیر توافق نمودند:

ماده 1- تعاریف

1- در این کنوانسیون معانی اصطلاحات زیر به شرحی خواهد بود که ذیلا تصریح شده است:
(الف)- اصطلاح پست کنسولی یعنی سرکنسولگری یا کنسولیاری یا نمایندگی کنسولی.
(ب)- اصطلاح حوزه کنسولی یعنی ناحیه ای که برای انجام وظایف کنسولی به هر پست کنسولی اختصاص داده شده است.
(ج)- اصطلاح رییس پست کنسولی، یعنی شخصی که مأمور انجام وظیفه در این سمت می باشد
(د)- اصطلاح مأمور کنسولی، یعنی هر شخصی (منجمله رییس پست کنسولی) که در این سمت عهده دار انجام وظایف کنسولی است.
(ه)- کارمند کنسولی یعنی هر شخصی که در دوائر اداری یا فنی یک پست کنسولی به خدمت گمارده شده است.
(و)- اصطلاح خدمه یعنی هر شخصی که برای انجام امور خانگی پست کنسولی استخدام شده است.
(ز)- اصطلاح اعضا پست کنسولی یعنی مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی و خدمه کنسولگری
(ح)- اصطلاح کارکنان کنسولی یعنی مأموران کنسولی (به غیر از رییس پست کنسولی) و کارمندان کنسولی و خدمه کنسولگری.
(ط)- اصطلاح خدمتکار شخصی یعنی ابنیه و یا قسمتهایی از ابنیه و زمین متصل به آن که مالک آن هر که باشد- منحصرا برای انجام مقاصد پست کنسولی مورد استفاده قرار می گیرد.
(ک)- اصطلاح بایگانی کنسولی شامل کلیه اوراق و اسناد و مکاتبات و کتابها و فیلمها و نوارهای ضبط صوت و دفاتر پست کنسولی به انضمام رمز و مفتاح و کارتهای اندکس و هر نوع اثاثه که برای حفاظت و نگهداری آنها به کار برده شود- خواهد بود.
2- مأموران کنسولی بر دو دسته اند. مأموران کنسولی کاربری و مأموران کنسولی افتخاری.
مقررات فصل دوم کنوانسیون حاضر ناظر است به پستهای کنسولی که مأموران کنسولی کاریری در راس آنها قرار دارند و مقررات فصل سوم ناظر است به پست های کنسولی که مأموران کنسولی افتخاری در راس آن ها قرار دارند.
3- وضع خاص اعضای پست کنسولی که تبعه دولت پذیرنده بوده یا به طور دایم مقیم قلمرو آن دولت باشند مشمول مقررات ماده 71 کنوانسیون حاضر خواهد بود.


فصل اول: روابط کنسولی به طور کلی
ماده 2- بخش اول: استقرار اداره روابط کنسولی
استقرار روابط کنسولی:
1- استقرار روابط کنسولی بین دول با رضایت متقابل انجام می گیرد.
2- رضایت با بر قراری روابط دیپلماتیک بین دو دولت متضمن رضایت به استقرار روابط کنسولی نیز می باشد- مگر آن که به نحو دیگری مقرر شود.
3- قطع روابط دیپلماتیک به خودی خود موجب قطع روابط کنسولی نمی گردد.


ماده 3- انجام وظایف کنسولی.
وظایف کنسولی به وسیله پست های کنسولی انجام می گیرد. مأموریت های دیپلماتیک نیز طبق مقررات این کنوانسیون وظایف کنسولی را انجام می دهند.


ماده 4- تاسیس پست کنسولی
1- پست کنسولی را نمی توان بدون رضایت دولت پذیرنده در سرزمین آن دولت تاسیس کرد.
2- مقر پست کنسولی و طبقه و حوزه کنسولی آن از طرف دولت فرستنده تعیین می شود و منوط به تصویب دولت پذیرنده خواهد بود.
3- تغییرات بعدی در مقر پست کنسولی یا طبقه و یا حوزه کنسولی آن از طرف دولت فرستنده فقط با موافقت دولت پذیرنده میسر خواهد بود.
4- هرگاه یک سر کنسولگری یا کنسولگری به خواهد در محلی غیر از محل استقرار خود کنسول یاری یا نمایندگی کنسولی تاسیس کند باید رضایت دولت پذیرنده را جلب نماید.
5- برای افتتاح یک دفتر تابع یک کنسولگری موجود- در محلی غیر از محل کنسولگری رضایت صریح و قبلی دولت پذیرنده لازم خواهد بود.


ماده 5- وظایف کنسولی
وظایف کنسولی عبارت است از:
(الف)- حفظ منافع دولت فرستنده و اتباع آن- اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی در قلمرو دولت پذیرنده- تا حد مجاز در حقوق بین المللی.
(ب)- کمک به توسعه مناسبات بازرگانی و اقتصادی و فرهنگی و علمی بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده و بسط روابط دوستانه بین دو دولت به هر طریق دیگر در حدود مقررات این کنوانسیون.
(ج) استحضار از اوضاع و تحولات بازرگانی و اقتصادی و فرهنگی و علمی دولت پذیرنده با استفاده از کلیه وسایل مشروع و گزارش آن به حکومت دولت فرستنده و هم چنین دادن اطلاعات به اشخاص ذی نفع.
(د) صدور گذرنامه و اسناد مسافرت جهت اتباع دولت فرستنده و صدور روادید یا اسناد مربوط برای اشخاصی که می خواهند به قلمرو دولت فرستنده مسافرت کنند.
(ه) کمک و مساعدت به اتباع دولت فرستنده اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی.

(و)- اقدام به عنوان سردفتر رسمی و مأمور ثبت احوال و سمتهای مشابه و هم چنین اجرای بعضی از اعمال اداری- تا حدی که قوانین و مقررات دولت پذیرنده با آن تناقض نداشته باشد.
(ز)- حفظ منافع اتباع دولت فرستنده- اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی در مورد ارث در سرزمین دولت پذیرنده- طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده.
(ح) حفظ منافع صغار و محجورینی که تبعه دولت فرستنده- می باشند- در حدود قوانین و مقررات دولت پذیرنده- به خصوص در مواردی که قیمومیت و یا سرپرستی در خصوص این قبیل اشخاص لازم باشد.
(ط)- با رعایت رویه و عرف جاری دولت پذیرنده- نمایندگی از طرف اتباع دولت فرستنده یا اتخاذ ترتیبات به منظور تامین نمایندگی لازم برای آن ها
نزد محاکم و یا نزد سایر مقامات دولت پذیرنده- به منظور درخواست اتخاذ تدابیر موقتی بر طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده برای حفظ حقوق و منابع اتباع مزبور- هنگامی که به علت غیبت یا علل دیگر قادر نباشند در موقع مقتضی از منافع و حقوق خود دفاع نمایند.
(ی)- ارسال اسناد قضایی و غیر قضایی یا اجرای نیابت قضایی بر طبق موافقت نامه های بین المللی معتبر یا در صورتی که چنین موافقت نامه هایی موجود نباشد به هر نحو دیگری که بر قوانین و مقررات دولت پذیرنده منطبق باشد.
(ک)- اعمال حقوق کنترل و بازرسی مقرر در قوانین و مقررات دولت فرستنده نسبت به ناوهای دریایی و کشتیهای رودخانه ای که تابعیت دولت فرستنده را دارند و هواپیماهایی که نزد آن دولت به ثبت رسیده است و هم چنین نسبت به کارکنان ناوها و کشتیها و هواپیماهای مزبور.
(ل)- رسانیدن کمک به ناوها و کشتیها و هواپیماهای مذکور در بند یک این ماده و به کارکنان آن ها و هم چنین اخذ اظهارنامه های مربوط به مسافرت ناوها و کشتیهای مزبور و بررسی و مهر کردن اسناد مسافرتی آن ها بدون لطمه به اختیارات مقامات دولت پذیرنده و انجام تحقیقات درباره وقایعی که طی مسافرت دریایی رخ داده و حل هر نوع اختلاف بین ناخدا و افسران و ملوانان تا آن جا که قوانین و مقررات دولت فرستنده اجازه دهد.
(م) انجام هر وظیفه دیگری که دولت فرستنده به عهده یک پست کنسولی محول نموده باشد و قوانین و مقررات دولت پذیرنده آن ها را منع نکرده و یا مورد ایراد دولت پذیرنده نباشد و یا وظایفی که در موافقت نامه های بین المللی معتبر موجود بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده ذکر شده است.


ماده 6- انجام وظایف کنسولی خارج از حوزه کنسولی.

مأمور کنسولی می تواند- در شرایط خاص- با موافقت دولت پذیرنده وظایف کنسولی خود را خارج از حوزه کنسولی خود انجام دهد.


ماده 7- انجام وظایف کنسولی در قلمرو یک دولت ثالث
دولت فرستنده می تواند پس از اعلام به دولت های ذی نفع- پست کنسولی را که در قلمرو دولت معینی تاسیس شده مأمور انجام وظایف کنسولی در قلمرو یک دولت دیگر نمایند.


ماده 8- انجام وظایف کنسولی به نفع وظایف ثالث
با اعلام لازم به دولت پذیرنده- پست کنسولی دولت فرستنده می تواند به نفع یک دولت ثالث وظایف کنسولی را در قلمرو دولت پذیرنده انجام دهد مگر آن که دولت پذیرنده با این امر مخالفت نماید.


ماده 9- طبقات روسای پست های کنسولی
1- روسای پست های کنسولی به چهار طبقه زیر تقسیم می شوند.
الف- سرکنسولها
ب- کنسولها
ج- کنسولیارها
د- نمایندگان کنسولی
2- بند یک ماده حاضر به هیچ وجه حق هیچ یک از طرفهای متعاهد را در تعیین و نام گذاری مأموران کنسولی- به استثنای روسای پست های کنسولی محدود نمی سازد.


ماده 10- انتصاب و پذیرش روسای پست های کنسولی
1- روسای پست های کنسولی از طرف دولت فرستنده منصوب و جهت انجام وظایف خود از طرف دولت پذیرنده- پذیرفته می شوند.
2- مشروط به مقررات کنوانسیون حاضر- نحوه انتصاب و پذیرش رییس پست کنسولی به ترتیب طبق قوانین و مقررات و عرف دولت فرستنده و دولت پذیرنده تعیین می گردد.


ماده 11- حکم مأموریت کنسولی یا اعلام انتصاب
1- برای رییس پست کنسولی از طرف دولت فرستنده در مورد هر انتصاب حکم مأموریت یا سندی مشابه صادر می شود که موید سمت او بوده و معمولا حاوی نام و نام خانوادگی و طبقه و رتبه او و حوزه کنسولی و مقر پست کنسولی می باشد.
2- دولت فرستنده حکم مأموریت یا سند مشابه آن را از مجرای دیپلماتیک یا از هر طریق مناسب دیگر برای حکومت دولتی که رییس پست کنسولی در سرزمین آن باید انجام وظیفه کند ارسال خواهد داشت.
3- در صورت موافقت دولت پذیرنده دولت فرستنده می تواند به جای حکم مأموریت یا سند مشابه آن- اعلامیه ای حاوی نکات مذکور در بند یک این ماده به دولت پذیرنده ارسال دارد.


ماده 12- روانامه
1- رییس پست کنسولی- به موجب اجازه نامه ای که از جانب دولت پذیرنده صادر و به هر شکل که باشد روانه نامیده می شود برای انجام وظایف خود پذیرفته می شود.
2- دولتی که از صدور روانامه خودداری می نماید ملزم به ارایه دلایل امتناع خود به دولت فرستنده- نمی باشد.
3- مشروط به مقررات مواد 13 و 15- رییس پست کنسولی نمی تواند قبل از دریافت روانامه شروع به انجام وظایف خود نماید.


ماده 13- پذیرش موقت روسای پست های کنسولی.
در انتظار صدور روانامه- رییس پست کنسولی می تواند جهت انجام وظایف خود به طور موقت پذیرفته شود. در این صورت مقررات کنوانسیون حاضر مجری خواهد بود.


ماده 14- اعلام به مقامات حوزه کنسولی
به مجرد آن که رییس پست کنسولی جهت انجام وظایف خود- حتی به طور موقت پذیرفته شود دولت پذیرنده موضوع را بلافاصله به اطلاع مقامات ذی صلاحیت حوزه کنسولی مربوط خواهد رسانید.
به علاوه دولت پذیرنده تدابیر لازم به منظور این که رییس پست کنسولی به تواند وظایف محول را انجام داده و از مزایای پیش بینی شده در مقررات کنوانسیون حاضر برخوردار گردد اتخاذ خواهد نمود.


ماده 15- اجرای موقت وظایف و رییس پست کنسولی
1- هرگاه رییس پست کنسولی قادر به انجام وظایف خود نبوده یا پست او بلامتصدی باشد ممکن است یک متصدی موقتا به عنوان رییس پست کنسولی کفالت نماید.
2- نام و نام خانوادگی متصدی موقت پست کنسولی توسط مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده یا اگر دولت مزبور چنین مأموریتی نزد دولت پذیرنده نداشته باشد. توسط رییس پست کنسولی یا در صورتی که قادر به انجام این کار نباشد
- به وسیله هر مقام صلاحیتدار دولت فرستنده به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا مقامی که از طرف آن وزارتخانه تعیین شده اعلام می گردد. معمولا این اعلام قبلا انجام می شود.
دولت پذیرنده می تواند پذیرش شخصی را به عنوان متصدی موقت پست کنسولی در صورتی که شخص مزبور مأمور دیپلماتیک و یا مأمور کنسولی دولت فرستنده در دولت پذیرنده نباشد- منوط به رضایت خود نماید.
3- مقامات صلاحیتدار دولت پذیرنده متصدی موقت پست کنسولی را مورد مساعدت و حمایت خود قرار خواهند داد و در مدت تصدی مقررات این کنوانسیون به همان نحو که شامل حال رییس پست کنسولی مربوطه می گردد در مورد او مجری خواهد بود. لیکن دولت پذیرنده ملزم به اعطای تسهیلات و مزایا و مصونیت هایی که برخورداری از آن ها از طرف رییس پست کنسولی منوط به شرایطی است که متصدی موقت پست کنسولی واجد شرایط نیست نخواهد بود.
4- در صورتی که یکی از اعضای دیپلماتیک مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده نزد دولت پذیرنده- طبق شرایط پیش بینی شده در بند 1 این ماده توسط دولت فرستنده به سمت متصدی موقت پست کنسولی برگزیده می شود- مشروط به این که این امر مورد اعتراض دولت پذیرنده واقع نشود- کماکان از مصونیت ها و مزایای دیپلماتی که برخوردار خواهد بود.


ماده 16- حق تقدم بین روسای پست های کنسولی
1- تقدم روسای پست های کنسولی در هر طبقه به ترتیب تاریخ اعطای روانامه خواهد بود.
2- مع ذلک هرگاه رییس یک پست کنسولی پیش از دریافت روانامه برای انجام وظایف خود به طور موقت پذیرفته شود- حق تقدم او طبق تاریخ پذیرش موقت تعیین خواهد شد و این حق بعد از اعطای روانامه محفوظ خواهد ماند.
3- ترتیب تقدم بین دو یا چند رییس پست کنسولی که در یک تاریخ روانامه یا پذیرش موقت دریافت داشته اند طبق تاریخی که حکم مأموریت اسناد مشابه یا اعلامیه انتصاب (مذکور در بند 3 ماده 11) به دولت پذیرنده تقدیم شده- تعیین می گردد.
4- متصدیان موقت پست های کنسولی از نظر تقدم بعد از اتمام روسای پست های کنسولی قرار می گیرند ولی تقدم بین خود آن ها طبق تاریخی خواهد بود که در آن تاریخ بنابر اعلامیه ای که به موجب بند 2 ماده 15 داده می شود به عنوان متصدی موقت پست کنسولی مشغول انجام وظیفه شده اند.
5- مأموران کنسولی افتخاری که ریاست پست های کنسولی را به عهده دارند در هر طبقه پس از روسای کاریری پست های کنسولی قرار می گیرند و ترتیب تقدم آن ها طبق مقررات بندهای فوق خواهد بود.
6- روسای پست های کنسولی بر مأموران کنسولی که چنین مقامی را ندارند مقدم خواهند بود.


ماده 17- انجام اعمال دیپلماتیک توسط مأموران کنسولی
1- در قلمرو دولتی که دولت فرستنده در آن مأموریت دیپلماتیک نداشته و مأموریت دیپلماتیک دولت ثالثی نیز نمایندگی آن را به عهده ندارد مأمور
کنسولی می تواند با رضایت دولت پذیرنده و بدون آن که در وضع کنسولی اول تغییری حاصل شود به انجام اعمال دیپلماتیک مجاز گردد. انجام اعمال دیپلماتیک توسط یک مأمور کنسولی به هیچ وجه حق تقاضای استفاده از مزایا و مصونیت های دیپلماتیک را به او نمی دهد.
2- مأمور کنسولی می تواند- پس از اعلام به دولت پذیرنده- نمایندگی دولت فرستنده را در هر یک از سازمآن های بین الدول عهده دار گردد در این سمت مأمور حق برخورداری از مزایا و مصونیت هایی را که به موجب عرف بین المللی یا به موجب موافقت نامه های بین المللی به چنین نماینده ای اعطا می گردد- خواهد داشت. لیکن در مورد انجام وظایف کنسولی توسط او- از مصونیت قضایی بیش از آن چه که به موجب کنوانسیون حاضر مأمور کنسولی اعطا می شود- برخوردار نخواهد بود.

ماده 18- انتصاب شخص واحدی از طرف دو یا جند دولت به عنوان مأمور کنسولی.
دو یا چند دولت می توانند با رضایت دولت پذیرنده شخص واحدی را به عنوان مأمور کنسولی خود نزد دولت پذیرنده منصوب نمایند.


ماده 19- انتصاب کارکنان کنسولی
1- مشروط به رعایت مقررات مواد 20 و 22 و 23 دولت فرستنده در انتخاب کارکنان کنسولی آزاد است.
2- دولت فرستنده در مهلت کافی نام و نام خانوادگی و طبقه و رتبه کلیه مأموران کنسولی به جز روسای پست کنسولی را به دولت پذیرنده اعلام می نماید. تا این دولت به تواند در صورت تمایل- حقوقی را که به موجب بند 3 ماده 23 به او اعطا شده است- اعمال کند.
3- در صورتی که قوانین و مقررات دولت فرستنده ایجاب کند- این دولت می تواند جهت مأمور کنسولی که رییس پست کنسولی نباشد- از دولت پذیرنده تقاضای صدور روانامه نماید.
4- هرگاه قوانین و مقررات دولت پذیرنده ایجاب کند- این دولت می تواند به مأمور کنسولی که رییس پست کنسولی نباشد- روانامه اعطا نماید.


ماده 20- تعداد کارکنان کنسولی
در صورت عدم توافق سریع نسبت به تعداد کارکنان پست کنسولی دولت پذیرنده می تواند خواستار شود که تعداد کارکنان کنسولی با توجه به اوضاع و مقتضیات حوزه کنسولی و با توجه به نیازمندیهای پست کنسولی از حدودی که خود معقول و متعارف تلقی می کند تجاوز ننماید.


ماده 21- حق تقدم بین مأموران کنسولی یک پست کنسولی
ترتیب تقدم مأموران کنسولی یک پست کنسولی و تغییراتی که در آن ایجاد شود توسط مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده یا- اگر دولت مزبور مأموریت دیپلماتیک نزد دولت پذیرنده نداشته باشد- توسط رییس پست کنسولی مربوط به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا به مقامی که از طرف آن وزارت تعیین گردیده اعلام خواهد شد.


ماده 22- تابعیت مأموران کنسولی.
1- مأموران کنسولی علی الاصول باید تابعیت دولت فرستنده را دارا باشند.

2- مأموران کنسولی را نمی توان جز با رضایت صریح دولت پذیرنده از بین اتباع آن دولت انتخاب نمود. دولت پذیرنده می تواند در هر موقع رضایت خود را متمرد دارد.
3- دولت پذیرنده می تواند همین حق را در مورد اتباع دولت ثالثی که تابعیت دولت فرستنده را ندارد- برای خود حفظ کند.


ماده 23- اشخاصی که نامطلوب اعلام می شوند.
1- دولت پذیرنده می تواند در هر زمان به دولت فرستنده اطلاع دهد که یکی از مأموران کنسولی را شخصی نامطلوب می داند یا هر یک از کارکنان دیگر کنسولی را غیر قابل قبول می شمارد در این صورت دولت فرستنده حسب مورد شخص مورد نظر را فرا خوانده یا به مأموریت او در آن پست کنسولی پایان می دهد.
2- اگر دولت فرستنده انجام تعهدات ناشی از بند اول این ماده امتناع ورزد و یا این تعهدات را در ظرف مهلتی معقول انجام ندهد- دولت پذیرنده می تواند حسب مورد روانامه شخص مورد نظر را لغو کند- یا دیگر او را جز کارکنان پست کنسولی تلقی ننماید.
3- شخصی که به عنوان عضو یک پست کنسولی منصوب می گردد ممکن است قبل از ورود به سرزمین دولت پذیرنده یا اگر در سرزمین این دولت باشد بیش از اشتغال به وظایف خود در پست کنسولی- غیر قابل قبول اعلام گردد. در این صورت دولت فرستنده انتصاب او را لغو خواهد کرد.
4- در موارد مذکور در بندهای 1 و 3 ماده حاضر دولت پذیرنده ملزم به ارایه دلایل تصمیم خود نمی باشد.


ماده 24- اعلام انتصابات و ورود و خروج به دولت پذیرنده.
1- مراتب زیر به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا به مقامی که توسط آن وزارت تعیین می شود اعلام خواهد شد:
(الف)- انتصاب اعضا پست کنسولی- ورود آن ها پس از انتصاب به پست کنسولی - عزیمت قطعی و یا خاتمه مأموریت آن ها و هم چنین هر نوع تغییرات مربوط به وضع و موقعیت آن ها که ممکن است طی انجام وظایف کنسولی روی دهد.
(ب)- ورود و عزیمت قطعی شخصی از افراد خانواده یکی از اعضا پست کنسولی که اهل خانه او باشد و هم چنین در صورت اقتضا این که شخصی در شمار افراد خانواده یکی از اعضا پست کنسولی در آمده یا از آن خارج شده است.
(ج)- ورود و عزیمت قطعی خدمتکاران شخصی و در صورت اقتضا اتمام دوره خدمت آن ها در این سمت.
(د) استخدام و خاتمه دادن به خدمت اشخاصی که به عنوان عضو پست کنسولی یا به عنوان خدمتکار شخصی در قلمرو دولت پذیرنده اقامت دارند و از مزایا و مصونیت ها برخوردارند.
2- هر بار که ممکن باشد قبلا هم- ورود و عزیمت قطعی باید اعلام گردد.

قسمت دوم- خاتمه مأموریت کنسولی
ماده 25- خاتمه مأموریت اعضا پست کنسولی.
وظایف یک عضو پست کنسولی از جمله در موارد زیر خاتمه می پذیرد:
(الف)- با اعلام دولت فرستنده به دولت پذیرنده دایر بر این که مأموریت او پایان یافته است.
(ب)- با لغو روانامه.
(ج)- با اعلام دولت پذیرنده به دولت فرستنده مبنی بر این که دولت پذیرنده دیگر عضو مزبور را جزو کارکنان کنسولی محسوب نمی دارد.


ماده 26- عزیمت از سرزمین دولت پذیرنده.
دولت پذیرنده حتی هنگام بروز منازعات مسلحانه با اعضا پست کنسولی و به خدمتکاران شخصی غیر از آن هایی که تابعیت دولت پذیرنده را دارنده و هم چنین به افراد خانواده هایشان که اهل خانه آن ها هستند بدون توجه به تابعیت آنان فرصت و تسهیلات لازم را خواهد داد تا به توانند مقدمات عزیمت خود را فراهم آورده و پس از خاتمه خدمتشان در اولین فرصت ممکن سرزمین دولت پذیرنده را ترک کنند. دولت پذیرنده به ویژه در صورت احتیاج وسایل حمل و نقل لازم جهت آن ها و اموالشان را- به غیر از اموالی که در سرزمین دولت پذیرنده تهیه شده و صدور آن به هنگام خروج ممنوع است- در اختیار آن ها قرار خواهد داد.


ماده 27- حفاظت از اماکن و بایگانی کنسولی و منافع دولت فرستنده در شرایط استثنایی
1- در صورت قطع روابط کنسولی بین دو دولت:
الف- دولت پذیرنده حتی در صورت بروز منازعات مسلحانه اماکن کنسولی و اموال پست کنسولی و بایگانی کنسولی را مورد حمایت و حفاظت قرار خواهد داد.
ب- دولت فرستنده می تواند حفاظت از اماکن کنسولی و اموال موجود در آن و بایگانی کنسولی را به عهده دولت ثالثی که مورد قبول دولت پذیرنده باشد بگذارد.
ج- دولت فرستنده می تواند یک دولت ثالث را که مورد قبول دولت پذیرنده است عهده دار حفاظت از منافع خود و اتباعش بنماید.
2- در صورت بسته شدن یک پست کنسولی به طور موقت یا دایم- مقررات قسمت الف بند 1 ماده حاضر مجری خواهد بود- علاوه بر این:
الف- هر چند که دولت فرستنده نزد دولت پذیرنده مأموریت دیپلماتیک نداشته باشد، هرگاه در سرزمین آن دولت دارای پست کنسولی دیگری باشد ممکن است حفاظت از اماکن پست کنسولی بسته شده و اموال موجود در آن و بایگانی کنسولی به عهده پست کنسولی اخیر گذاشته شود و در صورت رضایت دولت پذیرنده انجام وظایف حوزه پست کنسولی تعطیل شده- به آن محول گردد، یا

ب- در صورتی که دولت فرستنده مأموریت دیپلماتیک و پست کنسولی دیگری نزد دولت پذیرنده نداشته باشد مقررات قسمتهای ب و ج بند 1 ماده حاضر مجری خواهد بود.


فصل دو تسهیلات- مزایا و مصونیت های پست های کنسولی و مأموران کنسولی کاریری و سایر اعضا پست کنسولی
قسمت اول- تسهیلات- مزایا و مصونیت های مربوط به پست کنسولی


ماده 28- تسهیلات اعطایی به پست کنسولی جهت انجام امور
دولت پذیرنده، کلیه تسهیلات لازم را جهت انجام امور پست کنسولی اعطا خواهد نمود.


ماده 29- استفاده از پرچم و علامت ملی
1- دولت فرستنده طبق مقررات ماده حاضر حق دارد در قلمرو دولت پذیرنده از پرچم و علامت ملی خود استفاده نماید.
2- پرچم دولت فرستنده و علامت ملی آن را می توان بر فراز و بر در ورودی عمارتی که پست کنسولی در آن مستقر شده و هم چنین در اقامتگاه رییس پست کنسولی و بر وسایط نقلیه او هنگامی که برای امور اداری مورد استفاده واقع می شود بر افراشته و یا نصب نمود.
3- در اعمال حقی که به موجب ماده حاضر اعطا گردیده است قوانین و مقررات و عرف دولت پذیرنده باید مراعات گردد.


ماده 30- مسکن
1- دولت پذیرنده باید در حدود قوانین و مقررات خود موجبات تسهیل تملیک دولت فرستنده را از لحاظ اماکن مورد احتیاج پست کنسولی در سرزمین خود فراهم نماید و یا در تحصیل این اماکن از طریق دیگر به دولت فرستنده یاری کند.
2- دولت پذیرنده هم چنین در صورت لزوم باید پست کنسولی را در تهیه مسکن مناسب برای اعضای خود یاری نماید.


ماده 31- مصونیت اماکن کنسولی از تعرض
1- اماکن کنسولی تا حدود مقرر در ماده حاضر مصونیت دارند.
2- مقامات پذیرنده نمی توانند به آن قسمت از اماکن کنسولی که منحصرا برای انجام امور پست کنسولی مورد استفاده قرار می گیرد- داخل شوند مگر با رضایت رییس پست کنسولی یا شخصی که از طرف او تعیین می شود یا رییس مأموریت دیپلماتیک دولت فرستنده. لیکن در صورت وقوع آتش سوزی یا حوادث ناگوار دیگری که مستلزم اقدامات حفاظتی فوری باشد رضایت رییس پست کنسولی را می توان کسب شده فرض نمود.
3- تحت مقررات بند 2 ماده حاضر دولت پذیرنده وظیفه ای خاص دارد کلیه تدابیر لازم را به منظور این که اماکن کنسولی مورد تجاوز و خسارت قرار نگرفته و آرامش و شؤون آن متزلزل نگردد اتخاذ نماید.
4- اماکن کنسولی و اسباب و اثاثه آن و اموال پست کنسولی و وسایل نقلیه آن از هر نوع مصادر به منظور دفاع ملی یا انتفاع عمومی مصون خواهد بود. هرگاه برای این مقاصد سلب مالکیت ضروری باشد کلیه تدابیر ممکن جهت اعتراض ایجاد موانع در راه انجام وظایف کنسولی اتخاذ خواهد شد و غرامت فوری و مناسب و کافی به دولت فرستنده پرداخت خواهد گردید.


ماده 32- معافیت مالیاتی اماکن کنسولی
1- اماکن کنسولی و محل اقامت رییس کاریری پست کنسولی که مالک یا مستاجری آن دولت فرستنده یا نماینده آن می باشد از پرداخت هر نوع مالیات و عوارض مملکتی و منطقه ای و یا شهری معاف خواهد بود. مگر آن که دریافت این مالیات ها یا عوارض در ازای انجام خدمات خاص باشد.
2- در صورتی که طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده پرداخت این مالیات ها و عوارض به عهده شخصی باشد که با دولت فرستنده یا با نماینده آن معامله می کند- معافیت مالیاتی موضوع بند 1 ماده حاضر منتفی خواهد بود.


ماده 33- مصونیت بایگانی و اسناد کنسولی از تعرض
بایگانی و اسناد کنسولی در هر زمان و در هر مکان از تعرض مصون خواهد بود.


ماده 34- آزادی رفت و آمد
دولت پذیرنده آزادی رفت و آمد و مسافرت تمام اعضای پست کنسولی را در سرزمین خود با رعایت قوانین و مقررات مربوط به مناطقی که ورود بدان از لحاظ امنیت ملی ممنوع بوده و یا تابع مقررات خاصی است تامین می نماید.


ماده 35- آزادی ارتباطات.
1- دولت پذیرنده آزادی ارتباطات پست کنسولی را برای مقاصد رسمی اجازه داده و حمایت خواهد نمود. پست کنسولی به منظور برقراری ارتباط با حکومت و مأموریت های دیپلماتیک و دیگر پست های کنسولی دولت فرستنده در هر جا که باشد می توانند از تمام وسایل ارتباطی لازم من جمله از پیک های دیپلماتیک یا کنسولی و هم چنین کیسه های دیپلماتیک یا کنسولی و پیام های تکدت یا رمز استفاده کند. لیکن پست کنسولی فقط با رضایت دولت پذیرنده می تواند اقدام به نصب و استفاده از دستگاه فرستنده رادیویی نماید.
2- مکاتبات رسمی پست کنسولی مصون از تعرض خواهد بود. مکاتبات رسمی عبارت است از کلیه مکاتباتی که مربوط به پست کنسولی و وظایف آن می باشد.
3- کیسه کنسولی نباید باز یا توقیف شود. معهذا هرگاه مقامات ذی صلاحیت دولت پذیرنده دلایل کافی داشته باشند که کیسه کنسولی حاوی چیزی غیر از مکاتبات و اسناد یا اقلام مذکور در بند 4 ماده حاضر است- می توانند تقاضا کنند که کیسه مزبور توسط نماینده مجاز دولت فرستنده در حضور آن ها باز شود. اگر این تقاضا از طرف مقامات دولت فرستنده رد شود کیسه مزبور به مبدا آن عودت داده خواهد شد.
4- بسته های جز کیسه کنسولی باید دارای علامات خارجی مشهود و مشخص کیفیت آن بوده- فقط حاوی مکاتبات رسمی و اسناد یا اشیایی که منحصرا مورد استعمال رسمی دارند باشد.
5- پیک کنسولی باید دارای مدرک رسمی حاکی از سمت وی و تعداد بسته های جز کیسه کنسولی باشد. بدون کسب رضایت دولت پذیرنده پیک کنسولی نباید از اتباع دولت اخیر بوده یا به استثنای موردی که پیک مزبور از اتباع دولت فرستنده باشد- در قلمرو دولت پذیرنده اقامت دایمی داشته باشد. پیک کنسولی در انجام وظایف خود مورد حمایت دولت پذیرنده خواهد بود. شخص پیک مصون از تعرض می باشد و به هیچ نحو نمی توان او را توقیف یا زندانی نمود
6- دولت فرستنده و مأموریت های دیپلماتیک و هم چنین پست های کنسولی آن می توانند پیک های کنسولی مخصوص تعیین نمایند- در این مورد نیز مقررات بند 5 ماده حاضر و مصونیت های مندرج در آن فقط تا زمانی که پیک مزبور کیسه کنسولی خود را به مقصد می رساند- جاری خواهد بود.
7- کیسه کنسولی را می توان به فرمانده کشتی یا هواپیمای بازرگانی که باید در یک محل ورودی مجاز توقف کند سپرد0 فرمانده مزبور باید دارای مدارک رسمی حاکی از تعداد بسته های جز کیسه کنسولی باشد. لیکن وی پیک کنسولی تلقی نخواهد شد. پست کنسولی می تواند متعاقبا ترتیباتی که با مقامات ذی صلاحیت محلی می دهد یکی از اعضای خود را برای دریافت مستقیم و آزادانه کیسه کنسولی از شخص
فرمانده کشتی یا هواپیما اعزام دارد.


ماده 36- ارتباط و تماس با اتباع دولت فرستنده.
1- به منظور تسهیل انجام وظایف پست کنسولی در مورد اتباع دولت فرستنده.

الف- مأموران کنسولی آزاد خواهند بود که اتباع دولت فرستنده ارتباط برقرار کنند و به آن ها دسترسی داشته باشند. اتباع دولت فرستنده نیز در
مورد برقراری ارتباط با مأمورین کنسولی دولت متبوع خود و دسترسی داشتن با آن ها از همان آزادی برخوردار خواهند بود.
ب- در صورتی که در حوزه کنسولی- یکی از اتباع دولت فرستنده توقیف یا زندانی و یا در انتظار محاکمه بازداشت و یا به هر صورت دیگر توقیف شده باشد مقامات صلاحیتدار دولت پذیرنده بنا به تقاضای ذی نفع بدون تاخیر مراتب را به پست کنسولی دولت فرستنده اطلاع خواهند داد. مراسلات و مکاتبات شخص توقیف یا زندانی یا بازداشت شده خطاب به پست کنسولی بدون تاخیر توسط مقامات مذکور ارسال خواهد شد. مقامات مذکور حقوقی را که شخص ذی نفع به موجب این بند داراست- به اطلاع خواهند رسانید.

ج- مأموران کنسولی حق خواهند داشت تبعه دولت فرستنده را که زندانی یا بازداشت یا توقیف شده است ملاقات و با او مذاکره و مکاتبه نمایند و ترتیب نمایندگی قانونی او را بدهند. مأموران کنسولی هم چنین حق خواهند داشت هر تبعه دولت فرستنده را که طبق رای دادگاه در حوزه کنسولی آن ها زندانی یا توقیف یا پس از محاکمه بازداشت شده است ملاقات کنند. لیکن هرگاه تبعه دولت فرستنده که زندانی یا توقیف یا بازداشت شده است صریحا نسبت به اقدام مأموران کنسولی از طرف مخالفت ورزد مأموران کنسولی از این کار خودداری خواهند نمود.
2- حقوق مذکور در بند یک این ماده در حدود قوانین و مقررات دولت پذیرنده اعمال خواهد شد. معهذا قوانین و مقررات مزبور باید هدف هایی را که حقوق مندرج در این ماده برای نیل به آن پیش بینی شده- مسیر سازد.


ماده 37- اطلاعات مربوط به فوت و قیمومت و سرپرستی و غرق کشتی و سانحه هوایی.
هرگاه مقامات صلاحیت دار دولت پذیرنده اطلاعات مربوط را در دست داشته باشند موظفند:
الف- در صورت فوت یکی از اتباع دولت فرستنده- مراتب را بدون تاخیر به پست کنسولی که فوت در حوزه آن رخ داده- اطلاع دهند.
ب- در هر مورد که نصب قیم یا سرپرست به نفع تبعه صغیر یا محجور دولت فرستنده مقتضی باشد باید موضوع را بدون تاخیر به پست کنسولی ذی صلاحیت اطلاع دهند. لیکن اجرای قوانین و مقررات دولت پذیرنده در مورد نصب این قیم یا سرپرست محفوظ خواهد ماند.
ج- هرگاه یک کشتی که دارای تابعیت دولت فرستنده است در دریای سرزمین دولت پذیرنده یا در آبهای داخلی آن غرق شود یا به گل بنشیند و هم چنین اگر هواپیمایی که نزد دولت فرستنده به ثبت رسیده است در سرزمین دولت پذیرنده دچار سانحه ای گردد باید موضوع را بدون تاخیر به نزدیکترین پست کنسولی محل واقعه اطلاع دهند.


ماده 38- ارتباط با مقامات دولت پذیرنده.
مأموران کنسولی می توانند در انجام وظایف خود به مقامات زیر رجوع نمایند:

الف- مقامات صلاحیتدار محل حوزه کنسولی خود.
ب- مقامات مرکزی صلاحیتدار دولت پذیرنده تا حدودی که در قوانین و مقررات و عرف دولت پذیرنده یا در موافقت نامه های بین المللی مربوطه مجاز باشد.


ماده 39- حقوق و عوارض کنسولی.
1- پست کنسولی می تواند حقوق و عوارضی را که به موجب قوانین و مقررات دولت فرستنده برای امور کنسولی پیش بینی گردیده در سرزمین دولت پذیرنده دریافت نماید.
2- مبالغی که به صورت حقوق و عوارض کنسولی مذکور در بند 1 ماده حاضر جمع آوری می شود و هم چنین رسیده های مربوط به آن از شمول هر نوع عوارض و مالیات در دولت پذیرنده معاف خواهد بود.


قسمت دوم: تسهیلات، مزایا و مصونیت های مأموران کنسولی کاریری و دیگر اعضای پست کنسولی
ماده 40 - حمایت از مأموران کنسولی.
دولت پذیرنده با مأموران کنسولی رفتار محترمانه ای که در شأن آن ها است خواهد داشت و اقدامات لازم برای ممانعت از وارد آمدن لطمه به شخص آزادی و حیثیت آن ها اتخاذ خواهد کرد.


ماده 41- مصونیت شخصی مأموران کنسولی از تعرض.
1- مأموران کنسولی را نمی توان مگر در صورت ارتکاب جنایتی بزرگ (درجه یک) و متعاقب تصمیم مقام قضایی صلاحیتدار توقیف یا در انتظار محاکمه بازداشت نمود.
2- به استثنای مورد مذکور در بند 1 ماده حاضر- مأموران کنسولی نمی توان زندانی نمود یا آزادی شخصی آن ها را به نحو دیگری محدود ساخت مگر در اجرای یک تصمیم قضایی که جنبه قطعی داشته باشد.
3- اگر مأمور کنسولی تحت تعقیب جزایی قرار گیرد باید نزد مقامات صلاحیتدار حاضر شود. معذلک این تعقیب باید با رعایت احترامی که در شان مقام رسمی مأمور کنسولی است- به عمل آید و جز در مورد مذکور در بند 1 ماده حاضر تا حد امکان کمتر مانع از انجام وظایف کنسولی او گردد. هنگامی که در شرایط مذکور در بند 1 این ماده بازداشت مأمور کنسولی ضروری باشد رسیدگی به دعوای اقامه شده علیه او باید هر چه زودتر شروع گردد.


ماده 42- اعلام موارد توقیف و بازداشت و تعقیب.
در صورت توقیف یا بازداشت یک از کارکنان کنسولی یا تعقیب جزایی علیه او- دولت پذیرنده فورا موضوع را به رییس پست کنسولی مربوط اطلاع خواهد داد اگر شخص اخیرالذکر خود موضوع این گونه اقدامات قرار گیرد- دولت پذیرنده مراتب را از مجرای دیپلماتیک به اطلاع دولت فرستنده خواهد رسانید.


ماده 43- مصونیت قضایی.
1- مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی در مورد اعمالی که در انجام وظایف کنسولی خود به عمل می آورند در برابر مقامات قضایی یا اداری دولت پذیرنده مصونیت قضایی خواهند داشت.

2- مع ذلک مقررات بند 1 ماده حاضر شامل دعاوی حقوقی زیر نمی شوند:

الف- دعوای حقوقی ناشی از قراردادی که توسط یک مأمور کنسولی کارمند کنسولی منعقد گردیده لکن او قرارداد مزبور را تصریحا به عنوان نماینده و کارگزار دولت فرستنده منعقد نساخته است.
ب- دعوای حقوقی شخص ثالث در مورد خسارت ناشی از تصادف وسیله نقلیه و کشتی یا هواپیما، در قلمرو دولت پذیرنده.


ماده 44- الزام به ادای شهادت.
1- اعضای پست کنسولی را می توان به عنوان شهادت در محاکمه قضایی یا اداری احضار نمود. کارمندان کنسولی و خدمتگزاران نمی توانند مگر در موارد مذکور در بند 3 این ماده از ادای شهادت خودداری کنند. هرگاه مأمور کنسولی از ادای شهادت خودداری کند هیچ نوع اقدام قهری یا مجازات در باره او به عمل نخواهد آمد.
2- مقامی که از مأمور کنسولی تقاضای شهادت می نماید- باید از مداخله در انجام وظایف او احتراز نماید- مقام فوق الذکر می تواند در صورت امکان شهادت را در محل اقامت مأمور یا در پست کنسولی استماع یا به صورت شهادت کتبی بپذیرد.
3- اعضا یک پست کنسولی موظف نیستند در مورد اموری که به انجام وظایف آن ها ارتباط پیدا می کند شهادت داده و مکاتبات و اسناد رسمی مربوط به آن را ارایه دهند و هم چنین حق دارند از ادای شهادت به عنوان کارشناس حقوق داخلی دولت فرستنده امتناع ورزند.


ماده 45- سلب مزایا و مصونیت ها
1- دولت فرستنده می تواند هر یک از مزایا و مصونیت های مذکور را در مواد 41 و 43 و 44 را از یک عضو پست کنسولی سلب کند.
2- سلب مزایا و مصونیت ها در تمام موارد با رعایت مقررات بند 3 ماده حاضر باید صریح بوده و کتبا به دولت پذیرنده ابلاغ گردد.
3- هرگاه مأمور کنسولی یا کارمند کنسولی در خصوص موضوعی اقامه دعوی نماید مه طبق ماده 43 می تواند در آن موضوع از مصونیت قضایی برخوردار باشد - در این صورت نمی تواند در مورد هر گونه دعاوی متقابل که مستقیما با دعوای اصلی مربوط می شود به مصونیت قضایی استناد نماید.
4- سلب مصونیت قضایی به منظور دادرسی حقوقی یا اداری در حکم سلب مصونیت از اقدامات اجرایی ناشی از حکم دادگاه نخواهد بود. در مورد این گونه اقدامات اجرایی- سلب مصونیت باید جداگانه صورت گیرد.


ماده 46- معافیت از مقررات ثبت نام بیگانگان و پروانه اقامت
1- مأموران و کارمندان کنسولی و اعضا خانواده آن ها که اصل خانه آن ها باشند از کلیه تعهدات ناشی از قوانین و مقررات دولت پذیرنده در خصوص ثبت نام بیگانگان و پروانه اقامت معاف خواهند بود.
2- مع ذلک مقررات بند 1 ماده حاضر شامل یک کارمند کنسولی که کارمند دایمی دولت فرستنده نبوده یا در سرزمین دولت پذیرنده به کار خصوصی انتفاعی اشتغال دارد و هم چنین شامل اعضای خانواده او نخواهد بود.


ماده 47- معافیت از پروانه کار
1- اعضا پست کنسولی در مورد خدماتی که برای دولت فرستنده انجام می دهند از هر گونه الزامات مربوط به پروانه کار که به موجب قوانین و مقررات دولت پذیرنده درباره استخدام کارکنان بیگانه وضع می گردد- معاف خواهند بود.
2- خدمتکاران شخصی مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی نیز اگر دولت قلمرو پذیرنده به هیچ گونه کار انتفاعی اشتغال نداشته باشند از الزامات مذکور در بند 1 ماده حاضر معاف خواهند بود.


ماده 48- معافیت از مقررات بیمه اجتماعی
1- تحت مقررات بند 3 ماده حاضر اعضا پست کنسولی در مورد خدماتی که برای دولت فرستنده انجام می دهند اعضا خانواده آن ها که اهل خانه آن ها باشند از مقررات بیمه اجتماعی که ممکن است در سرزمین دولت پذیرنده مجری باشد- معاف خواهند بود.
2- معافیت مقرر در بند 1 ماده حاضر شامل خدمتکاران شخصی که منحصرا در استخدام اعضای پست کنسولی هستند نیز می گردد- مشروط بر آن که:

الف- خدمتکاران مذکور تابعیت دولت پذیرنده را نداشته یا در سرزمین آن دولت مقیم دایم نباشند.

ب- مقررات بیمه های اجتماعی دولت فرستنده یا یکی از دولت ثالث در مورد خدمتکاران مذکور اعمال گردد.

3- اعضا پست کنسولی باید در مورد اشخاصی که در خدمت آن ها هستند و مشمول معافیت مذکور در بند 2 ماده حاضر نمی باشند تکالیف ناشی از مقررات بیمه های اجتماعی دولت پذیرنده را که به کار فرمایان تحمیل می شود- رعایت نمایند.
4- معافیت مذکور در بندهای 1 و 2 ماده حاضر مانع از قبول اختیاری و استفاده از مقررات بیمه های اجتماعی دولت پذیرنده تا حدودی که مورد قبول این دولت باشد نخواهد بود.


ماده 49- معافیت مالیاتی
1- مأموران کنسولی و کارمندان کنسولی و هم چنین اعضا خانواده آن ها که اهل خانه آن ها هستند از پرداخت کلیه عوارض و مالیات های شخصی یا مالی یا مملکتی یا منطقه ای یا شهری جز در موارد زیر معاف خواهند بود.
الف- مالیات های غیر مستقیم که معمولا جزو قیمت کالا یا خدمات محسوب می شود.

ب- عوارض و مالیات های مربوط به اموال غیر منقول خصوصی واقع در سرزمین دولت پذیرنده با رعایت مقررات ماده 32
ج- مالیات بر ارث و عوارض مربوط به انتقال که از طرف دولت پذیرنده دریافت می گردد با رعایت مقررات بند (ب) ماده 51.
د- عوارض و مالیات های ماخوذه از درآمدهای شخصی از جمله سود سرمایه حاصل در قلمرو دولت پذیرنده و هم چنین مالیات بر سرمایه های به کارافتاده در بنگاههای تجارتی یا مالی آن دولت.
ه- مالیات و عوارضی که در قبال انجام خدمات خاص وصول می شوند.
و- هزینه های ثبت و دادرسی و رهن و تمبر با رعایت مقررات ماده 32
2- خدمه از پرداخت مالیات و عوارض بابت مزدی که در قبال انجام وظیفه دریافت می دارند- معاف می باشند.
3- اعضا پست کنسولی که اشخاصی را که دستمزد یا حقوق آن ها در سرزمین دولت پذیرنده از مالیات بر درآمد معاف نیست استخدام می نمایند- باید تکالیفی را که قوانین و مقررات دولت پذیرنده در مورد دریافت مالیات بر درآمد به عهده کارفرمایان گذارده- رعایت کنند-.


ماده 50- معافیت از حقوق گمرکی و بازرسی گمرکی
1- دولت پذیرنده طبق قوانین و مقرراتی که ممکن است وضع نماید ورود اشیا زیر را با معافیت از حقوق گمرکی و عوارض و سایر هزینه های فرعی- جز مخارج انبارداری و باربری و هزینه های ناشی از خدمات مشابه- اجازه خواهد داد.
الف- اشیا مورد استفاده رسمی پست کنسولی.
ب- اشیا مورد استفاده شخصی مأمور کنسولی و یا اعضا خانواده او که اهل خانه او هستند از جمله اثاثه ای که برای منزل خود لازم دارد. اشیا مصرفی نباید از مقداری که برای استفاده مستقیم اشخاص ذی نفع لازم است تجاوز کند.
2- کارمندانی کنسولی از مزایا و معافیت های مذکور در بند 1 ماده حاضر در مورد اشیایی که هنگام استقرار اولیه خود وارد می کنند برخوردار می باشند.
3- اثاثه شخصی همراه مأموران کنسولی و اعضا خانواده آن ها که اهل خانواده آن ها هستند از بازرسی گمرکی معاف خواهد بود مگر این که دلایل جدی دال بر وجود اشیایی در آن که مشمول معافیت های مندرج در قسمت (ب) بند 1 ماده حاضر نیست در دست بوده و یا صدور آن اشیا به موجب قوانین و مقررات دولت پذیرنده ممنوع یا مشمول قوانین و مقررات قرنطینه باشد. این بازرسی در حضور مأمور کنسولی یا عضو ذی نفع خانواده او به عمل خواهد آمد.


ماده 51- ماترک عضو پست کنسولی یا عضو خانواده او.
در صورت فوت عضو پست کنسولی یا عضوی از خانواده او که اهل خانه او باشد دولت پذیرنده ملزم است:
الف- خروج اموال منقول متوفی را به استثنای اموال منقولی که در قلمرو دولت پذیرنده تحصیل شده و در زمان فوت او ممنوع الصدور بوده است اجازه دهد.
ب- از اموال منقولی که وجود آن در قلمرو دولت پذیرنده صرفا به نسبت حضور متوفی در آن جا به عنوان عضو پست کنسولی یا عضو خانواده یک عضو پست کنسولی بوده حقوق و عوارض مملکتی یا منطقه ای یا شهری مربوط به ارث و انتقال اخذ نخواهد کرد.


ماده 52- معافیت از خدمات و کمکهای شخصی.
دولت پذیرنده اعضا پست کنسولی و اعضا خانواده آن ها را که اهل خانه آن ها هستند از انجام خدمات شخصی و خدمات عمومی بهر صورت و شکل و الزامات نظامی از قبیل مصادره و بیگاری و اسکان افراد نظامی معاف خواهد داشت.


ماده 53- آغاز و پایان مزایا و مصونیت های کنسولی.
1- هر عضو پست کنسولی به مجرد ورود به سرزمین دولت پذیرنده جهت تصدی مأموریت خود یا اگر قبلا در سرزمین آن دولت باشد- از لحظه ای که در پست کنسولی مربوط شروع به انجام وظیفه می کند- از مزایا و مصونیت های مذکور در این کنوانسیون بهره مند خواهند شد.

2- اعضای خانواده کنسولی که اهل خانه او هستند و هم چنین خدمتکاران شخصی او از تاریخی که عضو پست کنسولی نامبرده بر طبق مقررات بند یک ماده حاضر از مزایا و مصونیت برخوردار شده یا از تاریخ ورود آن ها به سرزمین دولت پذیرنده یا از تاریخی که آن ها جزو اعضای خانواده یا جزو خدمتکاران شخصی عضو پست کنسولی مزبور درآمده اند (هر تاریخی که موخر باشد) از مزایا و مصونیت های مذکور در این کنوانسیون بهره مند خواهند شد.
3- وقتی که مأموریت عضو پست کنسولی پایان می یابد مزایا و مصونیت های او و اعضا خانواده او که اهل خانه وی هستند و هم چنین خدمتکاران شخصی او از لحظه ای که شخص مربوط سرزمین دولت پذیرنده را ترک می کند یا پس از انقضای مهلت مناسبی که بدین منظور به او داده شده است (هر تاریخی که مقدم باشد) طبیعتا قطع خواهد شد. لیکن این مزایا و مصونیت ها حتی در صورت وجود منازعات مسلحانه تا این مواعد ادامه خواهد داشت. مزایا و مصونیت های اشخاص مذکور در بند 2 ماده حاضر از تاریخی که آن ها دیگر اهل خانه عضو پست کنسولی نباشند یا از خدمت او بر کنار شوند قطع می گردد مع ذلک بدیهی است که اگر این اشخاص قصد داشته باشند سرزمین دولت پذیرنده را ظرف مهلت مناسبی پس از تاریخ مزبور ترک کنند مزایا و مصونیت های ایشان تا زمان عزیمت ادامه خواهد یافت.
4- معهذا مصونیت قضایی نسبت به اعمالی که مأمور کنسولی یا کارمند کنسولی در اجرای وظایف خود انجام داده- بدون محدودیت زمانی همچنان ادامه خواهد یافت.
5- در صورت فوت یک عضو پست کنسولی- اعضا خانواده او که اهل خانه او هستند همچنان از مزایا و مصونیت های اعطا شده به آن ها تا وقتی که سرزمین دولت پذیرنده را ترک کنند یا تا انقضای مهلت مناسبی که بدین منظور به آن ها داده شده است (هر تاریخی که مقدم باشد) بهره مند خواهند بود.

ماده 54- تکالیف دولت های ثالث.
1- اگر مأمور کنسولی قصد تصدی پست یا مراجعت به محل مأموریت خود یا برای مراجعت به قلمرو دولت فرستنده از سرزمین دولت ثالثی که در صورت لزوم برای او روادید صادر نموده عبور می کند یا در آن جا حضور دارد دولت ثالث کلیه مصونیت های مذکور در سایر مواد این کنوانسیون را که برای تامین عبور یا بازگشت مأمور کنسولی لازم باشد به او اعطا خواهد نمود. همین مقررات از طرف دولت ثالث در مورد اعضای خانواده مأمور کنسولی که اهل خانه او هستند و مزایا و مصونیت ها بهره مندند و همراه مأمور کنسولی می باشند یا برای پیوستند به او یا مراجعت به سرزمین دولت فرستنده جداگانه مسافرت می کنند اعمال خواهد شد.
2- دولت های ثالث نباید در شرایط مشابه آن چه در بند اول ماده حاضر مقرر است عبور سایر اعضای پست کنسولی یا اعضای خانواده آن ها را که اهل خانه آن ها هستند از سرزمین خود دچار اشکال سازند.
3- دولت های ثالث نسبت به مکاتبات و سایر ارتباطات رسمی از جمله پیام های تکدت و رمز که از خاک آن ها می گذرد همان آزادی و حمایتی را اعطا خواهند کرد که دولت پذیرنده طبق این کنوانسیون ملزم به رعایت آن است و نسبت به پیک های کنسولی که در صورت لزوم روادید تحصیل کرده اند و نسبت به کیسه های کنسولی عبور همان مصونیت از تعرض و حمایتی را که دولت پذیرنده طبق این کنوانسیون ملزم به رعایت آن است- اعطا خواهند کرد.
4- تکالیف دولت های ثالث طبق بندهای 1 و 2 و 3 ماده حاضر هم چنین نسبت به اشخاص مذکور در این بندها و ارتباطات رسمی و کیسه های کنسولی نیز که به علت تفورس ماژورت در سرزمین دولت ثالث پذیرنده.


ماده 55- احترام به قوانین و مقررات دولت پذیرنده.
1- کلیه اشخاصی که از مزایا و مصونیت ها بهره مند می باشند بدون آن که به مزایا و مصونیت های آنان لطمه ای وارد آید مکلفند قوانین و مقررات دولت پذیرنده را محترم شمرده و از مداخله در امور داخلی آن دولت خودداری کنند.
2- اماکن کنسولی طوری مورد استفاده قرار خواهد گرفت که با انجام وظایف کنسولی مغایر نباشد.
3- مقررات بند 2 ماده حاضر مانع از آن نخواهد بود که دفاتر سازمآن ها یا آژانسهای دیگر در قسمتی از بناهایی که اماکن کنسولی در آن قرار دارد مستقر گردد مشروط بر آن که اماکنی که به این امور اختصاص داده می شود از اماکن مورد استفاده پست کنسولی مجزا باشد. در این صورت از لحاظ این کنوانسیون دفاتر مزبور به عنوان قسمتی از اماکن کنسولی تقلی نخواهد شد.


ماده 56- بیمه خسارات وارده به شخص ثالث.
اعضای پست کنسولی باید خود را با الزامات قوانین و مقررات دولت پذیرنده در مورد بیمه خسارات وارد به شخص ثالث ناشی از استفاده از وسیله نقلیه زمینی و کشتی یا هواپیما منطبق سازند.


ماده 57- مقررات خاص درباره اشتغال به امور خصوصی انتفاعی.
1- مأموران کنسولی کاریری نباید در سرزمین دولت پذیرنده مبادرت به فعالیت حرفه ای یا تجارتی به قصد انتفاع شخصی به نمایند.
2- مزایا و مصونیت های مذکور در این فصل به اشخاص زیر اعطا نخواهد شد:

الف- کارمندان کنسولی یا خدمه کنسولگری که در قلمرو دولت پذیرنده یا مشاغل خصوصی انتفاعی اشتغال دارند.
ب- اعضا خانواده یکی از اشخاص مذکور در قسمت الف این بند یا خدمتکاران شخصی او.
ج- اعضا خانواده عضو پست کنسولی که خود آن ها در قلمرو دولت پذیرنده به مشاغل خصوصی انتفاعی اشتغال دارند.


فصل سوم- رژیم مربوط به مأموران کنسولی افتخاری و پست های کنسولی که تحت ریاست این قبیل مأموران است
ماده 58- مقررات عمومی مربوط به تسهیلات و مزایا و مصونیت ها
1- مواد 28- 29- 30- 34- 35- 36- 37- 38- و 39 و بند 3 ماده 54 و بندهای 2 و 3 ماده 55 در مورد پست های کنسولی که ریاست آن ها با مأموران کنسولی افتخاری است مجری خواهد بود. به علاوه تسهیلات و مزایا و مصونیت های این قبیل پست های کنسولی بر طبق مواد 59- 60- 61 و 62 خواهد بود.
2- مواد 42 و 43 و بند 3 ماده 44 و مواد 45 و 53 و بند 1 ماده 55 در مورد مأموران کنسولی افتخاری مجری می باشد. تسهیلات و مزایا و مصونیت های این قبیل مأموران کنسولی بر طبق مواد 63- 64- 65- 66 و 67 خواهد بود.
3- مزایا و مصونیت های مذکور در کنوانسیون حاضر به اعضای خانواده مأمور کنسولی افتخاری و یا به اعضای خانواده کارمند کنسولی مشاغل در یک پست کنسولی که در راس آن مأمور کنسولی افتخاری قرار دارد تعلق نخواهد گرفت.
4- مبادله کیسه های کنسولی بین دو پست کنسولی واقع در سرزمین های دو دولت مختلف که ریاست آن ها با مأموران کنسولی افتخاری است بدون رضایت دو دولت پذیرنده مجاز نخواهد بود.


ماده 59- حمایت از اماکن کنسولی
دولت پذیرنده اقدامات لازم را به عمل خواهد آورد که اماکن پست کنسولی تحت ریاست مأمور کنسولی افتخاری حمایت گردیده و مورد تجاوز یا خسارت قرار نگرفته و آرامش و شؤون آن متزلزل نگردد.


ماده 60- معافیت اماکن کنسولی از مالیات
1- اماکن پست کنسولی که ریاست آن با مأمور کنسولی افتخاری و در مالکیت یا اجازه دولت فرستنده است از پرداخت کلیه مالیات ها و عوارض مملکتی یا منطقه ای یا شهری معاف خواهد بود مگر آن که دریافت این مالیات ها یا عوارض در ازا خدمات خاص باشد.
2- در صورتی که طبق قوانین و مقررات دولت پذیرنده پرداخت این مالیات ها و عوارض به عهده شخصی باشد که با دولت فرستنده معامله می کند معافیت مالیاتی موضوع بند 1 ماده حاضر منتفی خواهد بود.


ماده 61- مصونیت بایگانی و اسناد کنسولی از تعرض
بایگانی و اسناد پست کنسولی که ریاست آن با مأمور کنسولی افتخاری است در هر زمان و در هر مکان از تعرض مصون خواهد بود مشروط بر آن که از اوراق و اسناد دیگر و مخصوصا از مکاتبات خصوصی رییس پست کنسولی و هر شخص دیگری که با او کار می کند و هم چنین از اموال و کتب و اسناد مربوط به حرفه یا کسب و کار آن ها مجزا باشد.


ماده 62- معافیت از حقوق و عوارض گمرکی.
دولت پذیرنده طبق قوانین و مقرراتی که ممکن است وضع نماید ورود اشیا زیر را با معافیت از حقوق گمرکی و عوارض و سایر هزینه های فرعی جز مخارج انبارداری و باربری و هزینه های ناشی از خدمات مشابه اجازه خواهد داد مشروط بر آن که این اشیا برای استفاده رسمی پست کنسولی که ریاست آن با مأمور کنسولی افتخاری است- باشد. علایم و نشان رسمی- پرچم- لوحه سردر ورودی- مهر- کتاب- انتشارات رسمی - اثاثه و لوازم اداره و اشیا مشابه دیگر که توسط یا بنا بسفارش دولت فرستنده در اختیار پست کنسولی مزبور قرار گرفته باشد.


ماده 63- تعقیب جزایی.
اگر مأمور کنسولی افتخاری تحت تعقیب جزایی قرار گیرد باید نزد مقامات صلاحیتدار حاضر. شود معهذا این تعقیب باید با رعایت احترامی که در شان مقام رسمی مأمور کنسولی افتخاری است به عمل آید و در صورتی که ذی نفع بازداشت یا زندانی باشد نیز این تعقیب به نحوی صورت گیرد که تا حد امکان کمتر مانع از انجام وظایف کنسولی او گردد. هنگامی که بازداشت مأمور کنسولی افتخاری ضروری باشد رسیدگی به دعوی اقامه شده علیه او باید هر چه زودتر شروع گردد.


ماده 64- حمایت از مأموران کنسولی افتخاری.

دولت پذیرنده وظیفه دارد از مأمور کنسولی افتخاری به نحوی با مقام رسمی او ملازمت دارد حمایت نماید.

ماده 65- معافیت از مقررات مربوط به ثبت نام بیگانگان و اجازه اقامت
مأموران کنسولی افتخاری به استثنای آن هایی که به منظور انتفاع شخصی در قلمرو دولت پذیرنده به فعالیت حرفه ای یا تجارتی اشتغال دارند از کلیه الزامات مربوط به ثبت نام بیگانگان و پروانه اقامت مقرر در قوانین و مقررات دولت پذیرنده معاف خواهند بود.


ماده 66- معافیت مالیاتی.
مأمور کنسولی افتخاری نسبت به حقوق و فوق العاده هایی که در قبال انجام وظایف کنسولی خود از دولت فرستنده دریافت می دارد از کلیه عوارض و مالیات ها معاف خواهد بود.


ماده 67- معافیت از خدمات و کمکهای شخصی.
دولت پذیرنده مأموران کنسولی افتخاری را از انجام کلیه خدمات شخصی و خدمات عمومی بهر صورت و شکل و الزامات نظامی از قبیل مصادره و بیگاری و اسکان افراد نظامی معاف خواهد داشت.


ماده 68- اختیاری بودن تعیین مأموران کنسولی افتخاری.
هر دولت در اتخاذ تصمیم نسبت به انتصاب یا پذیرش مأموران کنسولی افتخاری مختار و آزاد است.


فصل چهارم مقررات عمومی
ماده 69- نمایندگان کنسولی که رییس پست کنسولی نیستند:
1- هر دولت که در اتخاذ تصمیم نسبت به تاسیس یا پذیرش نمایندگی های کنسولی زیر نظر نمایندگان کنسولی که از طرف دولت فرستنده به عنوان رییس پست کنسولی تعیین نگردیده است آزاد است.
2- شرایطی که تحت آن نمایندگی های کنسولی مذکور در بند 1 ماده حاضر می توانند به فعالیتهای خود ادامه دهند و هم چنین مزایا و مصونیت های نمایندگان کنسولی که تصدی این نمایندگی ها را دارند- از طریق توافق بین دولت فرستنده و دولت پذیرنده تعیین خواهد شد.


ماده 70- انجام وظایف کنسولی توسط مأموریت های دیپلماتیک.
1- مقررات کنوانسیون حاضر- تا حدودی که مفاد آن مجاز می دارد- در مورد انجام وظایف کنسولی توسط مأموریت های دیپلماتیک نیز مجری خواهد بود.
2- اسامی اعضای مأموریت دیپلماتیک که در قسمت کنسولی به کار اشتغال دارند یا به نحوی که انجام وظایف کنسولی مأموریت دیپلماتیک می شوند به وزارت امور خارجه دولت پذیرنده یا به مقامی که از طرف آن وزارت تعیین می گردد- اطلاع داده خواهد شد.
3- مأموریت دیپلماتیک در انجام وظایف کنسولی خود می تواند به مقامات زیر رجوع نماید:
الف- مقامات محلی حوزه کنسولی.
ب- مقامات مرکزی دولت پذیرنده مشروط بر آن که این عمل طبق قوانین و مقررات و عرف دولت پذیرنده- یا طبق موافقت نامه های بین المللی مربوط مجاز باشد.
4- مزایا و مصونیت های اعضای مأموریت دیپلماتیک مذکور در بند 2 ماده حاضر کماکان طبق مقررات حقوق بین الملل درباره روابط دیپلماتیک- تعیین خواهد شد.


ماده 71- اتباع دولت پذیرنده یا کسانی که در سرزمین آن دولت اقامت دائم دارند.
1- مأموران کنسولی که تابعیت دولت پذیرنده را دارند یا در سرزمین آن دولت مقیم دائم هستند فقط نسبت به فعالیتهایی که در اجرای وظایف خود انجام می دهند از مصونیت قضایی و مصونیت شخصی و از مزایای مذکور در بند 35 ماده 44 بهره مند خواهند گردید- مگر آن که دولت پذیرنده تسهیلات و مزایا و مصونیت های بیشتری به آن ها اعطا نماید.دولت پذیرنده در خصوص این مأموران کنسولی ملزم به رعایت الزامات مذکور در ماده 42 نیز می باشد. در صورتی که چنین مأمور کنسولی تحت تعقیب جزایی قرار گیرد دادرسی به نحوی انجام خواهد شد که حتی الامکان کمتر مانع انجام وظایف کنسولی گردد- مگر این که مأمور کنسولی بازداشت یا زندانی باشد.
2- سایر اعضای پست کنسولی که تابعیت دولت پذیرنده را دارند یا در سرزمین آن دولت مقیم دائمی هستند و اعضای خانواده آن ها هم چنین
اعضای خانواده مأموران کنسولی مذکور در ماده حاضر از تسهیلات- مزایا و مصونیت ها فقط تا حدودی که دولت پذیرنده به آن ها اعطا می نماید- برخوردار خواهند شد. آن دسته از افراد یک عضو پست کنسولی و خدمتکاران شخصی که تابعیت دولت پذیرنده را دارند یا در سرزمین آن دولت مقیم دائم هستند- از تسهیلات و مزایا و مصونیت ها فقط تا حدودی که دولت پذیرنده به آن ها اعطا می نماید- برخوردار خواهند شد. مع ذلک دولت پذیرنده باید صلاحیت قضایی خود را در مورد این اشخاص به نحوی اعمال نماید که زیاده از حد مانع انجام وظایف پست کنسولی نگردد.


ماده 72- عدم تبعیض
1- دولت پذیرنده در اجرای مقررات کنوانسیون حاضر بین دولت ها تبعیضی روا نخواهد داشت.
2- مع ذلک موارد ذیل تبعیض تلقی نخواهد شد:
الف- این که دولت پذیرنده یکی از مقررات کنوانسیون حاضر را به علت آن که در خاک دولت فرستنده نسبت به پست های کنسولی او در این مورد محدودیت قائل شده اند- به طور محدود اجرا کند.
ب- این که دولت هایی بنا بر عرف و عادات و یا از طریق معاهده مزایایی مناسب تر از آن چه در کنوانسیون حاضر قیدگردیده است- متقابلا به یکدیگر اعطا نمایند.


ماده 73- رابطه بین کنوانسیون حاضر و سایر موافقت نامه های بین المللی.
1- مقررات کنوانسیون حاضر لطمه ای به سایر موافقت نامه های بین المللی لازم الاجرا بین دولت های طرف آن موافقت نامه ها وارد نخواهد ساخت.
2- هیچ یک از مقررات کنوانسیون حاضر مانع از آن نخواهد بود که دولت ها موافقت نامه های بین المللی در تایید یا تکمیل یا توسعه و یا بسط قلمرو اجرایی مقررات آن منعقد نمایند.


فصل پنجم- مقررات نهایی
ماده 74- امضا کنوانسیون حاضر

برای امضا کلیه دول عضو سازمان ملل متحد یا یک سازمان تخصصی و نیز هر دولتی که طرف اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری است و هر دولت دیگری که از طرف مجمع عمومی سازمان ملل متحد جهت الحاق به کنوانسیون حاضر دعوت شود- به قرار ذیل مفتوح خواهد بود:
تا 31 اکتبر 1963 در وزارت امور خارجه دولت جمهوری فدرال اتریش و از آن پس تا 31 دسامبر 1964 در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک.


ماده 75- تصویب
این کنوانسیون به تصویب خواهد رسید و اسناد تصویب آن به دبیر کل سازمان ملل متحد تسلیم خواهد شد.


ماده 76- الحاق
کنوانسیون حاضر برای الحاق هر دولتی که جز یکی از چهار طبقه مذکور در ماده 74 باشد مفتوح خواهد بود. اسناد الحاق به دبیر کل سازمان ملل متحد تسلیم خواهد شد.


ماده 77- لازم الاجرا شدن
1- کنوانسیون حاضر سی روز پس از تاریخ تسلیم بیست و دومین سند تصویب یا الحاق به دبیر کل سازمان ملل متحد- لازم الاجرا خواهد شد.
2- کنوانسیون حاضر در مورد هر یک از دولت هایی که پس از تسلیم بیست و دومین سند تصویب یا الحاق آن را تصویب می نمایند یا به آن ملحق می شوند سی روز پس از تسلیم سند تصویب یا الحاق آن دولت لازم الاجرا خواهد شد.


ماده 78- اعلامیه های دبیر کل سازمان ملل متحد
دبیر کل سازمان ملل متحد مراتب زیر را به تمام دولت هایی که جزو یکی از چهار طبقه مذکور در ماده 74 باشند- اطلاع خواهد داد.
الف- امضا کنوانسیون حاضر از طرف دولت ها و تسلیم اسناد تصویب یا الحاق طبق مواد 74 و 75 و 76.
ب- تاریخی که کنوانسیون حاضر به موجب ماده 77 لازم الاجرا خواهد گردید.


ماده 79- متون معتبر
نسخه اصلی کنوانسیون حاضر- که متون انگلیسی- چینی- اسپانیولی- فرانسه - روسی آن متساویا معتبر است به دبیر کل سازمان ملل متحد- تسلیم خواهد شد. دبیر کل رونوشتهای گواهی شده و مطابق با اصل آن را به تمام دول مشمول یکی از چهار طبقه مذکور در ماده 74 ارسال خواهد داشت. بنا به مراتب- نمایندگان تام الاختیار امضاکننده زیر که از طرف دولت متبوع خود دارای اختیارات لازم می باشند- کنوانسیون حاضر را امضا نمودند.
وین به تاریخ بیست و چهارم آوریل یک هزار و نهصد و شصت و نه.

ورود موکلین