ویژه ها

آیین نامه قانون ثبت اسناد و املاک

فصل‌ اول‌ ـ دفاتر ثبت‌ اسناد و املاک‌
 


ماده‌ 1 ـ  اداره‌ ثبت‌ اسناد و املاک‌ دارای‌ دفاتر زیر خواهد بود:
( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
 
1 ـ دفتر املاک‌.
2 ـ دفتر نماینده‌ املاک‌.
3 ـ دفتر املاک‌ توقیف‌ شده‌.
4 ـ دفتر ثبت‌ موقوفات‌.
5 ـ دفتر گواهی‌ امضا.
6 ـ دفتر سپرده ‌ها.
7 ـ دفتر توزیع‌ اظهارنامه ‌ها.
8 ـ دفتر املاک‌ مجهول‌ المالک‌.
9 ـ دفتر ثبت‌ شرکتها.
10 ـ دفتر اسناد رسمی‌.
11 ـ دفتر ثبت‌ قنوات‌.
12 ـ دفتر آمار و ثبت‌ اظهارنامه‌.
 
تبصره‌ ـ دفتر املاک‌ و دفتر ثبت‌ قنوات‌ در مرکز و کلیه‌ شهرستان ها یک‌ نسخه‌ خواهد بود و در موقع‌ مقتضی‌ با فراهم‌ شدن‌ امکانات‌ از مندرجات‌ دفاتر مزبور میکروفیلم‌ و یا اسکن‌ تهیه‌ و به‌ مرکز ارسال‌ می‌گردد. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )

ماده‌ 2 ـ کلیه‌ دفاتر نامبرده‌ در ماده‌ قبل‌ باید مجلد بوده‌ و به‌ استثنای‌ دفتر توزیع‌ اظهارنامه‌ و دفتر املاک‌ مجهول‌ المالک‌ بقیه‌ دفاتر باید تمام‌ صفحات‌ آن‌را در بدو امر دادستان‌ شهرستان‌ محل‌ یا نماینده‌ او شماره‌ گذاشته‌ و امضا کرده‌ و به‌ مهر دادسرا ممهور و مجموع‌ عده‌ صفحات‌ را در صفحه‌ اول‌ و آخر دفتر با تمام‌ حروف‌ ذکر و قید نماید. ( اصلاحی‌ 1323 )
 
ماده‌ 3 ـ برای‌ ثبت‌ املاک‌ هر بخش‌ یک‌ دفتر املاک‌ تخصیص‌ و برای‌ ثبت‌ هر شماره‌ مستقل‌ مجموعا سه‌ صفحه‌ و به‌ جهت‌ ثبت‌ هر شماره‌ از املاک‌ مزروعی‌ علاوه‌ بر گنجایش‌ مقدار ثبت‌ لااقل‌ سه‌ صفحه‌ سفید برای‌ انتقالات‌ بعدی‌ آن‌ منظور خواهد شد.(اصلاحی‌ 8/11/1380)
 
تبصره‌ ـ در صورتی‌ که‌ یک‌ دفتر املاک‌ برای‌ یک‌ بخش‌ کافی‌ نباشد بنا به‌ پیشنهاد مدیر کل‌ ثبت‌ استان‌ و تصویب‌ سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاک‌ کشور بخش‌ مذکور به‌ دو یا چند ناحیه‌ تقسیم‌ و برای‌ هر ناحیه‌ یک‌ دفتر املاک‌ تخصیص‌ می‌یابد. در این‌ صورت‌ هر ناحیه‌ به‌ نواحی‌ دیگر محدود و حد فاصل ‌آنها اعم‌ از خیابان‌ اصلی‌ یا آثار طبیعی‌ در صورت‌ جلسه‌ای‌ به‌ امضای‌ مدیر کل‌ و رییس‌ ثبت‌ محل‌ قید می‌گردد. ( اصلاحی‌ 8/11/1380)
 
ماده‌ 4 ـ دفاتر نامبرده‌ در ماده‌ یک‌ مادام‌ که‌ صفحه‌ سفید دارد مورد عمل‌ و پس‌ از اتمام‌ آن‌ مسئول‌ دفتر باید تعداد شماره‌ های‌ ثبت‌ را در آخر دفتر قید وبسته‌ نمونه‌ (امضا) نماید. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )


فصل‌ دوم‌ ـ در شماره‌ گذاری‌ املاک‌ و توزیع‌ اظهارنامه‌
 

ماده‌ 5 ـ در موقعی‌ که‌ اداره‌ ثبت‌ ، قطعه‌ یا بخشی‌ را برای‌ ثبت‌ عمومی‌ در نظر می‌گیرد باید پیش‌نویس‌ آگهی‌ ماده‌ 9 قانون‌ ثبت‌ را تهیه‌ و برای‌ نمونه ‌(امضا) و انتشار به‌ اداره‌ کل‌ ثبت‌ بفرستد و در ضمن‌ این‌ مدت‌ بایستی‌ وسایل‌ مقدمات‌ توزیع‌ اظهارنامه‌ را از انتشار آگهی‌ ماده‌ 10 در محل‌ و تهیه‌ پلاک ‌از مرکز و غیره‌ در نظر گرفته‌ که‌ در موقع‌ مقرر بتواند نماینده‌ در محل‌ حاضر شده‌ و تاخیری‌ در کار پلاک‌ کوبی‌ و توزیع‌ اظهارنامه‌ نشود.
 
ماده‌ 6 ـ در قرا و قصبات‌ خرده‌ مالک‌ ، قبل‌ از شروع‌ به‌ عملیات‌ ثبت‌ عمومی‌ لازم‌ است‌ نماینده‌ عمل‌ به‌ وسایل‌ مقتضی‌ از قبیل‌ جار و غیره‌ ، مالکین‌ را مطلع‌ و با اطلاع‌ کدخدا و ریش‌ سفیدان‌ ، قریه‌ را به‌ بخشهای‌ معینی‌ که‌ حدود طبیعی‌ داشته‌ باشد تقسیم‌ و اسامی‌ و سایر مشخصات‌ مالک‌ و ملک‌ را درکتابچه‌ یا صورت‌ مجلس‌ نوشته‌ به‌ نمونه‌ (امضا) کدخدا و ریش‌ سفیدان‌ برساند و بعد به‌ شماره ‌گذاری‌ و توزیع‌ اظهارنامه‌ شروع‌ کند و نماینده‌ مأمور توزیع‌ اظهارنامه‌ باید دقیقا مراقبت‌ کند که‌ اظهارنامه ‌ها با صورت‌ مجلس‌ فوق‌ الذکر کاملا تطبیق‌ نموده‌ و در صورت‌ مزبور کلیه‌ قطعات‌ با مشخصات‌ ومعروفیت‌ آنها و اسامی‌ مالکین‌ که‌ معرفی‌ می‌شوند و حدود اربعه‌ آن‌ ذکر گردد و شماره‌ و نوع‌ املاک‌ و اسامی‌ مالکین‌ در دفتر توزیع‌ اظهارنامه‌ نوشته‌ شودو در روی‌ اظهارنامه‌ نیز که‌ به‌ مالکین‌ و در صورت‌ غیبت‌ آنها به‌ مستاجر یا کدخدای‌ محل‌ تسلیم‌ و در دفتر توزیع‌ اظهارنامه‌ رسید داده‌ می‌شود ، شماره‌ ملک‌ و مشخصات‌ آن‌ یادداشت‌ و به‌ نمونه‌ (امضا) نماینده‌ مربوطه‌ برسد.
 
ماده‌ 7 ـ در املاک‌ شهری‌ و مستغلات‌ نیز پس‌ از تعیین‌ بخشی‌ که‌ مورد ثبت‌ عمومی‌ واقع‌ می‌شود شماره‌گذاری‌ و توزیع‌ اظهارنامه‌ طبق‌ مواد بالا به ‌استثنای‌ ( جار ) و صورت‌ مجلس‌ که‌ مخصوص‌ املاک‌ مزروعی‌ خرده‌ مالک‌ است‌ به‌عمل‌ خواهد آمد.
 
ماده‌ 8 ـ در مستغلات‌ برای‌ هر ملک‌ یک‌ شماره‌ و در املاک‌ مزروعی‌ نیز برای‌ قرا و مزارع‌ ششدانگی‌ یک‌ شماره‌ اصلی‌ منظور می‌شود و در صورتی‌ که ‌مزرعه‌ مشتمل‌ بر قطعات‌ مفروز و اعیانی‌ و غیره‌ باشد برای‌ هر قسمت‌ یک‌ شماره‌ فرعی‌ از همان‌ شماره‌ اصلی‌ منظور خواهد شد.
 
ماده‌ 9 ـ چنانچه‌ پس‌ از شماره ‌گذاری‌ املاک‌ هر قطعه‌ یا بخشی‌ معلوم‌ شود که‌ ملکی‌ از قلم‌ افتاده‌ آخرین‌ شماره‌ آن‌ بخش‌ برای‌ آن‌ اختصاص‌ داده‌ می‌شودو اگر ملکی‌ پس‌ از شماره‌ گذاری‌ مفروزا به‌ قطعاتی‌ تقسیم‌ شد برای‌ هریک‌ از قطعات‌ شماره‌ فرعی‌ از همان‌ شماره‌ اصلی‌ منظور خواهد شد مثلا از شماره‌5 اصلی‌:51  52  53
ماده‌ 10 ـ برای‌ سرعت‌ جریان‌ باید قطعات‌ ثبت‌ عمومی‌ ، کوچک‌ انتخاب‌ شود.
 
ماده‌ 11 ـ در مورد کاروانسرا و امثال‌ آن‌ که‌ دارای‌ حجرات‌ متعدده‌ است‌ در صورتی‌ که‌ متعلق‌ به‌ یک‌نفر یا مشاعا متعلق‌ به‌ اشخاص‌ باشد یک‌ شماره‌ و درصورتی‌ که‌ حجرات‌ مالک‌ جداگانه‌ داشته‌ باشد برای‌ هریک‌ ، شماره‌ مستقلی‌ منظور خواهد شد.
 
ماده‌ 12 ـ هر بخشی‌ که‌ به‌ ثبت‌ عمومی‌ گذارده‌ می‌شود قنوات‌ آن‌ بخش‌ هم‌ باید جزو سایر املاک‌ برای‌ ثبت‌ عمومی‌ منظور و آخرین‌ نمره‌ آن‌ بخش‌ به ‌قنوات‌ داده‌ شود و در اظهارنامه‌ و دفتر توزیع‌ اظهارنامه‌ و آگهی‌ها نیز شماره‌ و اسم‌ قنوات‌ و مبدأ و مظهر آن‌ قید شود. هرگاه‌ قنات‌ از متعلقات‌ ملک‌ است ‌و جداگانه‌ مورد معامله‌ واقع‌ نمی‌شود تابع‌ اصل‌ ملک‌ بوده‌ و شماره‌ مستقلی‌ لازم‌ ندارد.
 
ماده‌ 13 ـ در موقع‌ توزیع‌ اظهارنامه‌ در قرا مأمورین‌ عمل‌ به‌ وسایل‌ مقتضی‌ در محل‌ رسیدگی‌ نموده‌ پس‌ از تشخیص‌ این‌ که‌ اعیانی‌ قریه‌ متعلق‌ به‌ رعایا می‌باشد تعیین‌ شماره‌ فرعی‌ نموده‌ و از روی‌ شماره‌ ردیف‌ در دفتر توزیع‌ اظهارنامه‌ وارد و به‌ مالکین‌ اعیانی‌ اظهارنامه‌ می‌دهد. به‌ مالکین‌ عرصه‌ هم‌ پس‌از تعیین‌ سهام‌ آنها اظهارنامه‌ توزیع‌ می‌نماید ، سپس‌ اظهارنامه ‌های‌ مالکین‌ اعیانی‌ و عرصه‌ را جداگانه‌ با اخذ حق‌ الثبت‌ از هریک‌ از آنها تنظیم‌ و قبول‌ می‌نماید ، در موقع‌ تنظیم‌ آگهی‌ ابتدا عرصه‌ و بعدا اعیانی‌ به‌ اسم‌ مالکین‌ آگهی‌ می‌شود. در صورتی‌ که‌ اختلافی‌ بین‌ مالکین‌ عرصه‌ و اعیانی‌ پیدا شود باید بدوا به‌ مدارک‌ و قبالجات‌ و بنچاق‌ مالکین‌ اصل‌ مزرعه‌ و عرصه‌ مراجعه‌ شود. چنانچه‌ مدارک‌ مالکین‌ عرصه‌ حاکی‌ است‌ که‌ اعیانی‌ها متعلق‌ به‌ آنان‌ بوده‌ و رعایا مدرکی‌ برای‌ مالکیت‌ خود از طرف‌ مالک‌ یا مالکین‌ فعلی‌ یا قبلی‌ ندارند درخواست‌ ثبت‌ را باید از مالک‌ عرصه‌ ده‌ پذیرفته‌ و رعایا معترض ‌شناخته‌ شوند و چنانچه‌ مدارک‌ مالکیت‌ مالکین‌ قرا و قصبات‌ حکایتی‌ از اعیانی‌ ها ندارد یا رعایا مدارکی ‌بر مالکیت ‌خود دارند حق‌ درخواست‌ ثبت‌ با رعایا است‌.
 
ماده‌ 14 ـ نسبت‌ به‌ درخواستهای‌ ثبتی‌ که‌ قبلا شده‌ و نسبت‌ به‌ اعیانی‌ های‌ آن‌ که‌ تشریفات‌ این‌ نظامنامه‌ به‌عمل‌ نیامده‌ چنانچه‌ در موقع‌ تعیین‌ حدود ، مالکین‌ عرصه‌ اعیانی‌ را برای‌ رعایا گواهی‌ نمایند یا قبلا به‌ طور کلی‌ گواهی‌ کرده‌ باشند باید برای‌ اعیانی ‌ها شماره‌ فرعی‌ منظور درخواست‌ ثبت‌ پذیرفته‌ آگهی‌ نمود.
 
ماده‌ 15 ـ در مورد املاکی‌ که‌ قبلا درخواست‌ ثبت‌ شده‌ و تعیین‌ حدود به‌ عمل‌ آمده‌ و مالکین‌ حق‌ رعایا را نسبت‌ به‌ اعیانی‌ با اسامی‌ معین‌ قید و گواهی ‌نموده‌اند و آگهی‌ هم‌ شده‌ است‌ با دریافت‌ حق ‌الثبت‌ و مخارج‌ از صاحبان‌ اعیانی‌ و تعیین‌ حدود آن‌ می‌توان‌ در دفتر املاک‌ ثبت‌ و سند مالکیت‌ صادرنمود.
 
ماده‌ 16 ـ املاکی‌ که‌ در جریان‌ ثبت‌ عادی‌ بدون‌ قید حق‌ اعیانی‌ برای‌ رعایا به‌ ثبت‌ رسیده‌ و بعدا در ثبت‌ عمومی‌ رعایا اظهارنامه‌ داده‌اند چون‌ سابقا ملک‌ ثبت‌ شده‌ و جریان‌ ثبت‌ عمومی‌ موردی‌ نداشته‌ این‌ قبیل‌ پرونده ‌ها باید برای‌ رای‌ مقتضی‌ به‌ هیات‌ نظارت‌ احاله‌ شود.
 
ماده‌ 17 ـ در مورد املاک‌ مشاع‌ اگر بعضی‌ (از) مالکین‌ نسبت‌ به‌ اعیانی ‌ها حق‌ را گواهی‌ کرده‌ و بعضی‌ گواهی‌ نکرده‌اند نسبت‌ به‌ اعیانی‌ از رعایا اظهارنامه ‌پذیرفته‌ شده‌ و مالکین‌ که‌ حق‌ مزبور را گواهی‌ نکرده‌اند معترض‌ شناخته‌ می‌شوند.
 
ماده‌ 18 ـ ملاک‌ اخذ حق‌ الثبت‌ املاک‌ قیمت‌ منطقه‌بندی‌ مذکور در ماده‌ 64 قانون‌ مالیاتهای‌ مستقیم‌ مصوب‌ (7/2/1371) است‌. هرگاه‌ در موقع‌ ثبت‌ملک‌ در دفتر املاک‌ ارزش‌ منطقه‌ بندی‌ تغییر کرده‌ باشد بهای‌ ملک‌ طبق‌ قیمت‌ منطقه‌بندی‌ جدید تعیین‌ می‌گردد. در نقاطی‌ که‌ قیمت‌ منطقه‌ بندی‌ تعیین‌نشده‌ ملک‌ باید ارزیابی‌ شود. اعتبار برگ‌ ارزیابی‌ یکسال‌ از تاریخ‌ تنظیم‌ است‌ ولو اینکه‌ بهای‌ ملک‌ طبق‌ ارزیابی‌ در دفتر املاک‌ و سند مالکیت‌ نوشته‌ شده‌ باشد. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ 1 ـ چنانچه‌ متقاضی‌ ثبت‌ قبل‌ از ثبت‌ ملک‌ در دفتر املاک‌ بخواهد معامله‌ نماید در پاسخ‌ پرسش‌ نامه‌ دفاتر اسناد رسمی‌ برای‌ معامله‌ باید مبلغ‌ وصولی‌ حق‌ الثبت‌ ، تعیین‌ و به‌ دفترخانه‌ اعلام‌ شود تا مابه‌ التفاوت‌ بقایای‌ ثبتی‌ ملک‌ را بر اساس‌ قیمت‌ منطقه ‌بندی‌ دریافت‌ و به‌ حساب‌ مربوطه‌ واریز نماید. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ 2 ـ  در مواردی‌ که‌ پس‌ از ثبت‌ و صدور سند مالکیت‌ مالک‌ برای‌ گرفتن‌ سند مالکیت‌ به‌ اداره‌ ثبت‌ مراجعه‌ ننماید و در مقام‌ معامله‌ براید طبق ‌تبصره‌ فوق‌ رفتار شود. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
ماده‌ 19 ـ هرگاه‌ نسبت‌ به‌ قسمتی‌ از ملکی‌ به‌ نحو مشاع‌ و یا مفروز اظهارنامه‌ پذیرفته‌ شده‌ نسبت‌ به‌ بقیه‌ سهام‌ برخلاف‌ اظهارنامه‌ اولی‌ ، اظهارنامه‌ پذیرفته‌ نخواهد شد در صورت‌ توافق‌ مالکین‌ مطابق‌ آن‌ عمل‌ می‌گردد و چنانچه‌ قبلا اظهارنامه‌ هم‌ به‌ عنوان‌ مشاع‌ و هم‌ مفروز پذیرفته‌ شده‌ صدور سند مالکیت‌ موکول‌ به‌ رفع‌ اختلاف‌ در دادگاه‌ است‌. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
 
ماده‌ 20 ـ قلم‌ خوردگی‌ و کسر و اضافه‌ کردن‌ در مندرجات‌ اظهارنامه‌ ممنوع‌ و اگر توضیحی‌ لازم‌ باشد باید صریحا ذکر شده‌ و به ‌نمونه‌ (امضا) متصدی‌ مربوطه‌ (نماینده‌ تنظیم‌ اظهارنامه‌) و مستدعی‌ ثبت‌ برسد.
تخلف‌ از مقررات‌ این‌ ماده‌ موجب‌ مسئولیت‌ شدید خواهد بود.


فصل‌ سوم‌ ـ در درخواست‌ ثبت‌
 

ماده‌ 21 ـ اظهارنامه‌ باید به‌ نمونه‌ (امضا) مستدعی‌ ثبت‌ یا وکیل‌ یا جانشین‌ قانونی‌ او به‌اداره‌ ثبت‌ محل‌ داده‌ شود. هرگاه‌ دهنده‌ اظهارنامه‌ نتواند نمونه‌ ( امضا ) کند علامت‌ انگشت‌ خود را زیر اظهارنامه‌ خواهد گذاشت‌ و در صورتی‌ که‌ اظهارنامه‌ توسط‌ وکیل‌ یا جانشین‌ مستدعی‌ ثبت‌ داده‌ شود باید وکالت ‌نامه‌ یا اوراق‌ مربوطه‌ ضمیمه‌ شود.
 
ماده‌ 22 ـ اظهارنامه‌ شامل‌ نکات‌ زیر خواهد بود:
1 ـ نام‌ و نام‌ خانوادگی‌ و شماره‌ شناسنامه‌ یا کد ملی‌ و محل‌ صدور آن‌ و نام‌ پدر و سمت‌ دهنده‌ اظهارنامه‌ نسبت‌ به‌ ملک‌ مورد درخواست‌ و محل‌ اقامت ‌مستدعی‌ ثبت‌.
2 ـ تابعیت‌ مستدعی‌ ثبت‌.
3 ـ نوع‌ مال‌ غیرمنقولی‌ که‌ درخواست‌ ثبت‌ آن‌ می‌شود با تعیین‌ محل‌ وقوع‌ ملک‌ (حوزه‌ ثبتی‌ ، بخش‌ یا روستا و شماره‌ پلاک‌ اعم‌ از اصلی‌ و فرعی‌) ،حدود و مشخصات‌ اجزا و متعلقات‌ آن‌ و آدرس‌ ملک‌ (خیابان‌ ، کوچه‌ ، پلاک‌ شهرداری ‌) و محل‌ اقامت‌ متقاضی‌.
4 ـ بهای‌ ملک‌ در تاریخ‌ درخواست‌ ثبت‌ طبق‌ قیمت‌ منطقه‌ بندی‌.
5 ـ شرح‌ حقوق‌ عینی‌ که‌ برای‌ اشخاص‌ در آن‌ ملک‌ است‌ با تعیین‌ صاحبان‌ حقوق‌ و همچنین‌ حقوق‌ عینی‌ که‌ مستدعی‌ ثبت‌ در املاک‌ مجاور دارد. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
 
ماده‌ 23 ـ دهنده‌ اظهارنامه‌ باید اسناد و قبالجات‌ و بنچاق‌ ملک‌ و مدارک‌ راجعه‌ به‌ مالکیت‌ و تصرف‌ خود را به‌ اداره‌ ثبت‌ ارایه‌ دهد تا رونوشت‌ یا خلاصه‌ آن‌ ضمیمه‌ اظهارنامه‌ و در پرونده‌ عمل‌ بایگانی‌ شود و اگر دلیل‌ مالکیت‌ منحصر به‌ تصرف‌ است‌ ادله‌ و نشانیهای‌ تصرف‌ فعلی‌ خود را کتبا به ‌اداره‌ ثبت‌ تسلیم‌ نماید و در هر حال‌ درخواست‌ کننده‌ باید نحوه‌ تصرف‌ خود را که‌ او را برای‌ تقاضای‌ ثبت‌ مجاز می‌دارد معلوم‌ کند.
 
ماده‌ 24 ـ پس‌ از ارائه‌ مدارک‌ از طرف‌ متقاضی‌ ثبت‌ و معرفی‌ ملک‌ باید نقشه‌ آن‌ توسط‌ نقشه‌ بردار ثبت‌ ترسیم‌ و صورت‌ مجلس‌ مبنی‌ بر تصرف‌ مالکانه ‌مستدعی‌ ثبت‌ وسیله‌ نماینده‌ و نقشه‌ بردار تهیه‌ شود ، در اظهارنامه‌ میزان‌ و مقدار املاک‌ و اراضی‌ مورد درخواست‌ باید به‌ دانگ‌ و سهم‌ قرارداده‌ شود. اصطلاحات‌ محل‌ از قبیل‌ جام‌ و فنجان‌ و پیمان‌ و غیره‌ را برحسب‌ تحقیقات‌ محلی‌ با دانگ‌ و سهم‌ تطبیق‌ بنمایند. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
 
ماده‌ 25 ـ در هر موقع‌ که‌ اداره‌ ثبت‌ اجرای‌ ثبت‌ عمومی‌ را در بخش‌ معینی‌ در نظر می‌گیرد باید لااقل‌ پانزده‌ روز قبل‌ از انتشار آگهی‌ مقرر در ماده‌ 10 قانون‌ثبت‌ به‌ نماینده‌ اوقاف‌ آن‌ محل‌ اطلاع‌ دهد تا نماینده‌ مزبور به‌ متولیان‌ موقوفات‌ عام‌ المنفعه‌ محل‌ اخطار کند که‌ در ظرف‌ 30 روز از تاریخ‌ نشر اولین ‌آگهی‌ نامبرده‌ در ماده‌ 10 قانون‌ ثبت‌ نسبت‌ به‌ املاک‌ موقوفه‌ که‌ در آن‌ بخش‌ واقع‌ و تحت‌ تصدی‌ و تولیت‌ آنها می‌باشد درخواست‌ ثبت‌ نمایند.
 
ماده‌ 26 ـ اظهارنامه‌ اتباع‌ خارجه‌ و کنسولگری ها و سفارتخانه ‌ها در برگهایی‌ که‌ برای‌ این‌ کار تخصیص‌ داده‌ شده‌ تنظیم‌ و یک‌ نسخه‌ در محل‌ بایگانی‌ و نسخه‌ دیگر به‌ اداره‌ کل‌ ثبت‌ فرستاده‌ می‌شود تا پس‌ از صدور اجازه‌ به‌ جریان‌ ثبت‌ اقدام‌ گردد.
 
ماده‌ 27 ـ اراضی‌ که‌ قبلا جز شوارع‌ یا میدانهای‌ عمومی‌ بوده‌ و همچنین‌ انبار متروکه‌ که‌ بعدا تبدیل‌ به‌ ملک‌ می‌شود از طرف‌ مالک‌ یا شهرداری‌ یامرجع‌ ذیربط‌ درخواست‌ ثبت‌ نسبت‌ به‌ آنها پذیرفته‌ خواهد شد. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
 
ماده‌ 28 ـ هر اظهارنامه‌ و صورت‌ مجلس‌ تحدید حدود مختص‌ یک‌ پلاک‌ است‌. هرگاه‌ درخواست‌ چندین‌ شماره‌ در یک‌ بخش‌ یا قطعاتی‌ که‌ در یک‌ قریه‌ و مزرعه‌ واقع‌ است‌ و قبلا در یک‌ اظهارنامه‌ پذیرفته‌ شده‌ باشد در موقع‌ تحدید حدود برای‌ هر شماره‌ یک‌ صورت‌ مجلس‌ تحدید حدود تنظیم‌ شود.
 
ماده‌ 29 ـ تا وقتی‌ که‌ آگهی‌ نوبتی‌ نامبرده‌ در ماده‌ 11 قانون‌ ثبت‌ منتشر نشده‌ اظهارنامه‌ می‌توان‌ پذیرفت‌.
 
ماده‌ 30 ـ در صلحهای‌ محاباتی‌ که‌ برای‌ مصالح‌ حق‌ فسخ‌ قید شده‌ درخواست‌ ثبت‌ از متصالح‌ با قید حق‌ فسخ‌ برای‌ مصالح‌ پذیرفته‌ می‌شود و مشمول‌ ماده‌ 33 قانون‌ ثبت‌ نیست‌. سند مالکیت‌ این‌ قبیل‌ املاک‌ با قید حق‌ فسخ‌ به‌ نام‌ متصالح‌ صادر و پس‌ از سقوط‌ حق‌ خیار ، متصالح‌ می‌تواند بدون‌ ذکر حق ‌فسخ‌ سند مالکیت‌ جدید بگیرد.
 
ماده‌ 31 ـ دسترنج‌ رعیتی‌ و حق‌ اولویت‌ و گاوبندی‌ و غیره‌ که‌ در املاک‌ معمول‌ و بین‌ رعایا خرید و فروش‌ می‌شود از حقوق‌ راجعه‌ به‌ عین‌ املاک‌ نبوده ‌و قابل‌ درخواست‌ ثبت‌ و اعتراض‌ ثبت‌ نیست‌ و صدور سند مالکیت‌ به‌ نام‌ مالک‌ هم‌ تغییری‌ در وضع‌ حقوق‌ مزبور در هر جا که‌ معمول‌ است‌ نمی‌دهد.
 
ماده‌ 32 ـ در صورتی‌ که‌ متولیان‌ در ظرف‌ مدت‌ سی‌ روز مقرر در ماده‌ 25 این‌ آیین‌ نامه‌ اقدام‌ به‌ درخواست‌ ثبت‌ ننمایند نماینده‌ اوقاف‌ محل‌ درخواست‌ثبت‌ خواهد کرد. لکن‌ اگر تا انقضای‌ مدت‌ نامبرده‌ در ماده‌ 11 قانون‌ ثبت‌ متولی‌ نیز درخواست‌ ثبت‌ کند درخواست‌ اداره‌ اوقاف‌ بلاتعقیب‌ گذارده‌ خواهدشد.
 
ماده‌ 33 ـ نسبت‌ به‌ موقوفاتی‌ که‌ متولی‌ خاص‌ ندارد نماینده‌ اوقاف‌ محل‌ مستقیما درخواست‌ ثبت‌ خواهد کرد.
 
ماده‌ 34 ـ نسبت‌ به‌ املاکی‌ که‌ به‌ نفع‌ عمومی‌ حبس‌ شده‌ است‌ متصدی‌ امور حبس‌ مکلف‌ به‌ درخواست‌ ثبت‌ است‌.

ماده‌ 35 ـ درخواست‌ ثبت‌ نسبت‌ به‌ موقوفات‌ خاصه‌ به‌ عهده‌ متولی‌ و نسبت‌ به‌ املاک‌ که‌ به‌ نفع‌ اشخاص‌ معینی‌ حبس‌ شده‌ به‌ عهده‌ متصدی‌ امورحبس‌ است‌ معذلک‌ هریک‌ از موقوف‌ علیهم‌ و محبوس‌ لهم‌ نیز می‌توانند درخواست‌ ثبت‌ نمایند.

ماده‌ 36 ـ در مورد ثلث‌ موبد و باقی‌ ، وصی‌ مکلف‌ به‌ درخواست‌ ثبت‌ است‌.

ماده‌ 37 ـ طبق‌ ماده‌ 3 قانون‌ اوقاف‌ ، املاکی‌ که‌ مورد نذر یا وصیت‌ یا حبس‌ شود به‌ طور دایم‌ یا مدتی‌ که‌ کمتر از هیجده‌ سال‌ نباشد و برای‌ مصارف‌ عامه‌ تخصیص‌ داده‌ شده‌ اداره‌ اوقاف‌ حق‌ درخواست‌ ثبت‌ و اعتراض‌ بر ثبت‌ دارد و ادارات‌ اوقاف‌ باید مدارک‌ وقفیت‌ و تصرف‌ وقف‌ را ضمیمه‌ اظهارنامه ‌نمایند.

ماده‌ 38 ـ چنانچه‌ گواهی‌ رسمی‌ اداره‌ اوقاف‌ بر موجود نبودن‌ وجوهی‌ بابت‌ موقوفات‌ مجهول‌ المصرف‌ و مبرات‌ مطلقه‌ ضمیمه‌ درخواستنامه‌ ثبت‌ یا دادخواست‌ اعتراض‌ بر ثبت‌ املاک‌ مشمول‌ ماده‌ 29 قانون‌ باشد بدون‌ مطالبه‌ حق‌ الثبت‌ و هزینه‌ به‌ جریان‌ گذارده‌ می‌شود.

ماده‌ 39 ـ در مورد درخواست‌ ثبت‌ املاک‌ موقوفه‌ و حبس‌ ثلث‌ در اظهارنامه‌ عنوان‌ درخواست‌کننده‌ ثبت‌ متصدی‌ یا مدعی‌ تولیت‌ قید می‌شود.

ماده‌ 40 ـ کلیساها و معابد اقلیتهای‌ دینی‌ شناخته‌ شده‌ در قانون‌ اساسی‌ و کاروانسراهای‌ عباسی‌ و رباطها از حق‌ الثبت‌ معاف‌ است‌. معافیت‌ سایرسازمانها و ارگانها تابع‌ مقررات‌ خاص‌ خود می‌باشد. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )

ماده‌ 41 ـ نسبت‌ به‌ املاکی‌ که‌ مالک‌ خاص‌ ندارد مانند طرق‌ و شوارع‌ و اراضی‌ و جبال‌ موات‌ و مباحه‌ ، نیزارها ، بیشه‌ها ، مراتع‌ و جنگلها و قبرستان های ‌عمومی‌ و بستر مسیلها و آب‌ رودخانه ‌ها و نهرها منشعب‌ از آنها و انهار طبیعی‌ و هر مسیر طبیعی‌ دیگر اعم‌ از سطحی‌ و زیر زمینی‌ و چشمه ‌سار ها ازافراد ، درخواست‌ ثبت‌ پذیرفته‌ نخواهد شد. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )

ماده‌ 42 ـ نسبت‌ به‌ آب‌ رودخانه‌ها و انهار طبیعی‌ و چشمه‌سارها که‌ ضمن‌ درخواست‌ ثبت‌ ملک‌ بعنوان‌ حقابه‌ طبق‌ معمول‌ محل‌ قبول‌ تقاضای‌ ثبت‌ گردیده‌ در موقع‌ صدور سند مالکیت‌ از ذکر حق‌ مزبور خودداری‌ نموده‌ و به‌ جای‌ آن‌ عبارت‌ با حقابه‌ از مقررات‌ قانون‌ توزیع‌ عادلانه‌ آب‌ قید گردد.

ماده‌ 43 ـ هرگاه‌ ششدانگ‌ قنات‌ یا چشمه‌ متعلق‌ به‌ یک‌ نفر است‌ به‌ منزله‌ یک‌ ملک‌ محسوب‌ و شماره‌ مخصوص‌ به‌ آن‌ داده‌ می‌شود و اگر مالکین‌ متعدددارد باید میزان‌ سهام‌ هریک‌ از روی‌ ساعت‌ و گردش‌ شبانه‌ روز تعیین‌ شود و درخواست‌ ثبت‌ هر سهم‌ مستقلا پذیرفته‌ خواهد شد و تمام‌ قنات‌ یا چشمه ‌دارای‌ یک‌ شماره‌ خواهد بود. اگر چشمه‌ از روی‌ ساعت‌ تقسیم‌ نشده‌ و میزان‌ آن‌ مشخص‌ نباشد اظهارنامه‌ ثبت‌ آب‌ را فقط‌ در ضمن‌ درخواست‌ ثبت‌ ملک‌ به‌ عنوان‌ حقابه‌ مطابق‌ معمول‌ باید قبول‌ کرد و در آگهی ‌ها و سند مالکیت‌ جمله‌ (مطابق‌ معمول‌ محل‌) را قید نمود.

ماده‌ 44 ـ درخواست‌ ثبت‌ پاکنه‌هایی‌ که‌ از قنوات‌ در املاک‌ مورد درخواست‌ ثبت‌ موجود است‌ بدون‌ اجازه‌ صاحب‌ قنات‌ پذیرفته‌ نخواهد شد.

ماده‌ 45 ـ املاکی‌ را که‌ پس‌ از پلاک‌ کوبی‌ و توزیع‌ اظهارنامه‌ و قبل‌ از درخواست‌ ثبت‌ و آگهی‌ بوسیله‌ اصلاحات‌ خراب‌ می‌شود باید مالک‌ یا شهرداری‌مراتب‌ را به‌ اداره‌ ثبت‌ اطلاع‌ دهد و همچنین‌ اگر خود اداره‌ ثبت‌ اطلاع‌ حاصل‌ کرد بایستی‌ پس‌ از رسیدگی‌ و معاینه‌ محل‌ ، مراتب‌ را در دفتر توزیع‌ اظهارنامه‌ و پرونده‌ مربوطه‌ و اگر ملک‌ ثبت‌ شده‌ است‌ در ستون‌ ملاحظات‌ دفتر املاک‌ هم‌ قید کرده‌ و هرگاه‌ قسمتی‌ از ملک‌ باقی‌ بماند یا به‌ شهرداری ‌منتقل‌ شود به‌ همان‌ شماره‌ اصلی‌ ملک‌ که‌ برای‌ تمام‌ ملک‌ تعیین‌ شده‌ آگهی‌ خواهد شد و چنانچه‌ قبلا آگهی‌ و تحدید شده‌ حدود بقیه‌ تعیین‌ و در صورتی‌ که‌ در دفتر املاک‌ ثبت‌ شده‌ با توضیح‌ مراتب‌ در ملاحظات‌ دفتر املاک‌ با حدود واقعی‌ در زیر ثبت‌ اولیه‌ با بایگانی‌ کردن‌ سند مالکیت‌ اولی‌ سند مالکیت‌جدید صادر خواهد شد.
و نیز هرگاه‌ در نتیجه‌ تغییر وضع‌ مجاور املاک‌ ثبت‌ شده‌ و تبدیل‌ حد به‌ کوچه‌ اصلاح‌ سند مالکیت‌ در حدی‌ که‌ قبلا به‌ ملک‌ مجاور و فعلا به‌ کوچه‌ محدود است‌ تقاضا شود در صورتی‌ که‌ شهرداری‌ عمومی‌ بودن‌ کوچه‌ را اعم‌ از بن‌ بست‌ یا غیر بن‌ بست‌ تایید نماید اصلاح‌ ثبت‌ دفتر املاک‌ و سند مالکیت‌ توسط‌ اداره‌ ثبت‌ مربوطه‌ با رعایت‌ حقوق‌ مجاورین‌ انجام‌ خواهد شد.

ماده‌ 46 ـ املاک‌ مشاعی‌ که‌ قبل‌ از این‌ بر طبق‌ قانون‌ سابق‌ درخواست‌ ثبت‌ شده‌ است‌ نسبت‌ به‌ بقیه‌ آن‌ فقط‌ در موقع‌ ثبت‌ عمومی‌ بخش‌ مربوطه‌ درخواست‌ ثبت‌ پذیرفته‌ خواهد شد.

ماده‌ 47 ـ اظهارنامه‌هایی‌ که‌ تا قبل‌ از انتشار آگهی‌ نامبرده‌ در ماده‌ 11 قانون‌ ثبت‌ به‌ اداره‌ تسلیم‌ شود مشمول‌ جریمه‌ نخواهد بود. املاکی‌ که‌ به‌ واسطه‌ تاخیر درخواست‌ در آگهی‌ اولیه‌ قید نشده‌ در آگهی های‌ شش‌ ماهه‌ که‌ در ماده‌ 12 قانون‌ ثبت‌ مقرر است‌ آگهی‌ خواهد شد.

ماده‌ 48 ـ متصدی‌ تنظیم‌ اظهارنامه‌ باید مراقبت‌ نماید که‌ اسم‌ و نام‌ خانوادگی‌ و شماره‌ شناسنامه‌ و محل‌ صدور آن‌ و مقدار مورد درخواست‌ و سهام‌ مالکین‌ و کلیه‌ مطالب‌ اظهارنامه‌ صحیحا و صریحا نوشته‌ شود که‌ بعدا موجب‌ اشتباه‌ نگردد و هر نوع‌ اشتباهی‌ هم‌ که‌ در مطالب‌ اظهارنامه‌ روی‌ دهد ومعلوم‌ شود در اثر بی ‌مراقبتی‌ متصدی‌ بوده‌ موجب‌ مسئولیت‌ خواهد بود.

ماده‌ 49 ـ در قرا و قصباتی‌ که‌ به‌ ثبت‌ عمومی‌ گذارده‌ می‌شود نماینده‌ توزیع‌ اظهارنامه‌ به‌ امر مدیر ثبت‌ مأمور تنظیم‌ اظهارنامه ‌ها نیز خواهد بود.

ماده‌ 50 ـ در موقعی‌ که‌ اظهارنامه‌ها عودت‌ داده‌ می‌شود وصول‌ آن‌ مرتبا با قید تاریخ‌ در دفتر توزیع‌ اظهارنامه‌ قید شود.

ماده‌ 51 ـ پس‌ از انتشار آگهی‌ نوبتی‌ نامبرده‌ در ماده‌ 11 شماره‌هایی‌ که‌ تمام‌ یا قسمتی‌ از آن‌ مجهول‌ المالک‌ مانده‌ باید فورا در دفتر املاک‌ مجهول ‌المالک ‌وارد شده‌ و اظهارنامه‌ هایی‌ که‌ بعدا داده‌ می‌شود در ستون‌ مربوط‌ به‌ هر شش‌ ماه‌ یادداشت‌ و مطابق‌ آن‌ در آگهی های‌ نوبتی‌ ششماهه‌ آگهی‌ شود و غفلت‌ درانجام‌ آن‌ موجب‌ مسئولیت‌ خواهد بود.
 
 
فصل‌ پنجم‌ ـ در اعتراض‌
 فصل‌ ششم‌ ـ در ثبت‌ املاک‌ در دفتر املاک‌ و ثبت‌ انتقالات‌ ملک‌
 
 ماده‌ 103 ـ پس‌ از اتمام‌ عملیات‌ مقدماتی‌ ثبت‌ مسئول‌ دفتر ثبت‌ ملک‌ را با مشخصات‌ زیر در دفتر املاک‌ وارد نموده‌ و به‌ نمونه‌ (امضا) مدیر ثبت‌ یاکارمندی‌ که‌ از طرف‌ وزارت‌ دادگستری‌ برای‌ نمونه‌ (امضا) کردن‌ دفتر و برگهای‌ مالکیت‌ مجاز است‌ می‌رساند:
1 ـ شماره‌ ملک‌.
2 ـ تاریخ‌ ثبت‌ ملک‌ در دفتر املاک‌.
3 ـ اسم‌ و نام‌ خانوادگی‌ و شماره‌ شناسنامه‌ و محل‌ صدور آن‌ و محل‌ اقامت‌ و تابعیت‌ مالک‌.
4 ـ نوع‌ و مشخصات‌ ملک‌ و محل‌ وقوع‌ و اجزا و متعلقات‌ آن‌.
5 ـ حدود ملک‌.
6 ـ بهای‌ ملک‌.
7 ـ حقوق‌ عینیه‌ که‌ اشخاص‌ در آن‌ ملک‌ دارند با اسامی‌ صاحبان‌ حقوق‌ و همچنین‌ حقوق‌ ارتفاقیه‌ که‌ برای‌ ملک‌ مورد ثبت‌ در املاک‌ مجاور و یا برای املاک‌ مجاور در ملک‌ مورد ثبت‌ موجود است‌.
ماده‌ 104 ـ در موقع‌ انتقال‌ تمام‌ یا قسمتی‌ از ملک‌ ثبت‌ شده‌ و یا واگذاری‌ حقی‌ نسبت‌ به‌ عین‌ ملک‌ سند معامله‌ در دفتر اسناد رسمی‌ ثبت‌ و خلاصه‌ آن ‌در دفتر املاک‌ زیر ثبت‌ ملک‌ به‌ طریق‌ آتی‌ ثبت‌ می‌شود: ( اصلاحی‌ مصوب‌ 1323 و 1324. )
1 ـ در مورد انتقال‌ قطعی‌ تمام‌ ملک‌ باید خلاصه‌ انتقال‌ را مطابق‌ معمول‌ در زیر ثبت‌ ملک‌ ثبت‌ و خروج‌ آن‌ را از ملکیت‌ مالک‌ اولی‌ نیز با مرکب‌ قرمز ودر ملاحظات‌ دفتر املاک‌ قید نمایند.
2 ـ اگر انتقال‌ راجع‌ به‌ قسمتی‌ از ملک‌ مفروز یا مشاعا باشد خروج‌ آن‌ را از ملکیت‌ مالک‌ اولی‌ به‌ نحوی‌ که‌ به‌ منزله‌ ذکر خلاصه‌ معامله‌ نیز محسوب‌ شود با مرکب‌ قرمز در زیر ثبت‌ ملک‌ یا در ستون‌ ملاحظات‌ به‌ این‌ شرح‌ (یک‌ دانگ‌ مشاع‌ یا دو دانگ‌ مفروز یا دو هزار گز از ملک‌ بالا را آقای‌ مالک‌ به ‌موجب ‌سند شماره‌.... به‌ آقای‌.... منتقل‌ کرده‌ و در صفحه‌.... این‌ دفتر یا دفتر متمم‌ به‌ شماره‌.... ثبت‌ و از ملکیت‌ مالک‌ بالا خارج‌ گردید.) قید و سپس‌ مورد انتقال ‌را اگر مشاع‌ است‌ به‌ نحو ثبت‌ املاک‌ مشاعه‌ و اگر مفروز است‌ به‌ طوری‌ که‌ ملک‌ مستقل‌ با تمام‌ مشخصات‌ و حدود و بها و حقوق‌ در صفحه‌ معینی‌ از دفتر اصلی‌ یا متمم‌ ثبت‌ و در ملاحظات‌ ثبت‌ آن‌ یادداشت‌ نمایند که‌ اصل‌ ملک‌ در صفحه‌.... دفتر.... ثبت‌ شده‌ یا مورد ثبت‌ از ملک‌ شماره‌.... که‌ درصفحه‌.... ثبت‌ شده‌ افراز شده‌ است‌.
3 ـ هرگاه‌ نسبت‌ به‌ هریک‌ از دو قسمت‌ املاک‌ بالا انتقالاتی‌ به‌ طور شرطی‌ و رهنی‌ یا قطعی‌ واقع‌ شود به‌ وفق‌ معمول‌ سابق‌ خلاصه‌ آن‌ را در زیر ثبت ‌ملک‌ ثبت‌ و فسخ‌ و فک‌ را نیز در موقع‌ خود در مقابل‌ همان‌ قسمت‌ در ستون‌ ملاحظات‌ دفتر یادداشت‌ نمایند و به‌ همین‌ طریق‌ ، خلاصه‌ کلیه‌ معاملات ‌راجعه‌ به‌ عین‌ ملک‌ مزبور در دفتر املاک‌ به‌ ترتیب‌ تاریخ‌ ، زیر یکدیگر ثبت‌ خواهد شد.
در موارد بالا سردفتر خلاصه‌ معامله‌ را در برگ‌ مخصوص‌ که‌ برای‌ این‌ کار تهیه‌ شده‌ نوشته‌ و به‌ دفتر املاک‌ حوزه‌ ثبت‌ ملک‌ ارسال‌ می‌دارد. خلاصه ‌مذکور علاوه‌ بر امضای‌ متعاملین‌ باید به‌ امضای‌ سردفتر و نماینده‌ ثبت‌ (چنانچه‌ نماینده‌ داشته‌ باشد) رسیده‌ باشد.
مسئول‌ دفتر املاک‌ باید خلاصه‌ مذکور فوق‌ را فورا به‌ طوری‌ که‌ در بالا مقرر است‌ در زیر ثبت‌ ملک‌ قید نموده‌ و به‌ امضای‌ مدیر ثبت‌ برساند.
در موقع‌ فسخ‌ معاملات‌ نیز باید سردفتر لاشه‌ سند باطل‌ شده‌ و آگهی‌ فسخ‌ را به‌ اداره‌ ثبت‌ بفرستد تا در ملاحظات‌ دفتر املاک‌ قید شود. متصدیان ‌مربوطه‌ ثبت‌ املاک‌ مکلفند پس‌ از وصول‌ خلاصه‌ معامله‌ از دفترخانه‌ در ظرف‌ 24 ساعت‌ آن‌ را در دفتر املاک‌ ثبت‌ نموده‌ و در پرونده‌ مربوطه‌ بایگانی‌ نمایند و چنانچه‌ خلاصه‌ معامله‌ دارای‌ نواقص‌ باشد در ظرف‌ همان‌ مدت‌ از دفترخانه‌ مربوطه‌ توضیحات‌ لازمه‌ (را) بخواهند. تسامح‌ و تاخیر و یا غفلت ‌در اجرای‌ این‌ دستور مستلزم‌ تعقیب‌ اداری‌ و کیفر خواهد بود.
هرگاه‌ معامله‌ راجع‌ باشد به‌ انتقال‌ قطعی‌ تمام‌ ملک‌ ثبت‌ شده‌ سردفتر انتقال‌ را در صفحات‌ مخصوص‌ به‌ انتقالات‌ سند مالکیت‌ قید و امضا کرده‌ و به‌ منتقل‌ الیه‌ تسلیم‌ می‌نماید و مادام‌ که‌ در صفحات‌ انتقالات‌ جا دارد سند مالکیت‌ به‌ نام‌ منتقل‌ الیه‌ تجدید نخواهد شد.
در موردی‌ نیز که‌ معامله‌ مربوط‌ به‌ واگذاری‌ حق‌ عینی‌ نسبت‌ به‌ ملک‌ باشد (مثل‌ رهن‌ و حقوق‌ ارتفاقی ‌) و یا راجع‌ به‌ انتقال‌ تمام‌ یا قسمتی‌ از عین‌ ملک‌ باشد ولی‌ با حق‌ استرداد ، سردفتر باید آن‌ را در صفحات‌ مخصوص‌ به‌ انتقالات‌ سند مالکیت‌ نوشته‌ امضا نماید. در مورد عمری‌ و رقبی‌ و سکنی‌ و مواردی‌ که‌ معامله‌ راجع‌ به‌ انتقال‌ سود ملکی‌ برای‌ بیش‌ از 3 سال‌ باشد مقررات‌ بالا راجع‌ به‌ تنظیم‌ خلاصه‌ سند و فرستادن‌ آن‌ به‌ اداره‌ ثبت‌ حوزه‌ وقوع ‌ملک‌ و قید آن‌ در زیر ثبت‌ ملک‌ در دفتر املاک‌ و در سند مالکیت‌ و بایگانی‌ نمودن‌ خلاصه‌ معامله‌ در پرونده‌ باید مجری‌ گردد.
در مواردی‌ که‌ معامله‌ راجع‌ به‌انتقال‌ یک‌ قسمت‌ از ملک‌ باشد خلاصه‌ آن‌ باید در صفحات‌ مخصوص‌ به‌ انتقالات‌ سند مالکیت‌ قید و امضا گردیده‌ و سند مزبور به‌ ناقل‌ مسترد گردد و در این‌ صورت‌ منتقل ‌الیه‌ می‌تواند به‌ اداره‌ ثبت‌ حوزه‌ وقوع‌ ملک‌ مراجعه‌ کرده‌ و برای‌ خود سند مالکیت‌ مستقلی‌ بگیرد.
در موارد صلحهای‌ محاباتی‌ با حق‌ خیار فسخ‌ و یا استفاده‌ از سود و غیره‌ برای‌ مصالح‌ نسبت‌ به‌ املاک‌ ثبت‌ شده‌ مطابق‌ خلاصه‌ معامله‌ با قید حق‌ خیار و سایر حقوق‌ منظور شده‌ به‌ نام‌ متصالح‌ در دفتر ثبت‌ ، و سند مالکیت‌ صادر می‌شود و در صورت‌ فسخ‌ از طرف‌ مصالح‌ و یا انقضای‌ مدت‌ خیار یا اسقاط‌ حق‌ مذکور مراتب‌ در دفتر و در برگهای‌ مالکیت‌ قید می‌شود.
تبصره‌ ـ حذف‌ شده‌ است‌. ( با توجه‌ به‌ اصلاحی‌ 8/11/1380 حذف‌ شده‌ است‌. )
 
ماده‌ 104 مکرر ـ چنانچه‌ پس‌ از ثبت‌ ملک‌ در دفتر املاک‌ مالک‌ آن‌ به ‌موجب‌ سند رسمی‌ قراردادی‌ نماید که‌ بالنتیجه‌ اعیان‌ احداثی‌ در آن‌ ملک‌ به‌ ملکیت‌ طرف‌ قرارداد که‌ مجاز در احداث‌ اعیانی‌ بوده‌ ، مستقر گردد خلاصه‌ سند قرارداد او را باید در ستون‌ انتقالات‌ سند مالکیت‌ و ذیل‌ ثبت‌ ملک‌ قید نمود و مالک‌ اعیانی‌ پس‌ از انجام‌ عمل‌ می‌تواند سند مالکیت‌ آن‌ را از اداره‌ ثبت‌ بخواهد. اداره‌ ثبت‌ وقت‌ معاینه‌ محل‌ و تعیین‌ حدود و حقوق‌ ارتفاقی اعیانی‌ را به‌ مالک‌ عرصه‌ و مجاورین‌ اخطار می‌نماید و در وقت‌ مقرر صورت‌ مجلس‌ معاینه‌ را تنظیم‌ که‌ هرگاه‌ اختلافی‌ نباشد با دریافت‌ حق ‌الثبت انتقال‌ ، سند مالکیت‌ اعیانی‌ را صادر خواهد نمود و در صورت‌ بروز اختلاف‌ و ارایه‌ گواهی‌ رجوع‌ به‌ دادگاه‌ از تاریخ‌ تنظیم‌ صورت‌ مجلس‌ تا سی‌ روز ازصدور سند مالکیت‌ تا صدور حکم‌ نهایی‌ خودداری‌ می‌شود. ( الحاقی‌ مصوب‌ 1324 )
 
ماده‌ 105 ـ در مواردی‌ که‌ سند مالکیت‌ جدید صادر می‌شود باید سند مالکیت‌ اولی‌ باطل‌ شده‌ در پرونده‌ مربوطه‌ بایگانی‌ و در مورد انتقال‌ ملک‌ به‌ ورثه‌باید بعد از احراز انحصار وراثت‌ و سمت‌ ورثه‌ نسبت‌ به‌ مورث‌ خلاصه‌ مفاد و شماره‌ گواهینامه‌ دادگاه‌ راجع‌ به‌ حصر وراثت‌ در ملاحظات‌ دفتر قید و در زیر ثبت‌ اولیه‌ ملک‌ سهم‌ یکی‌ از وراث‌ ، ثبت‌ و سهام‌ بقیه‌ وراث‌ در دفتر جاری‌ ثبت‌ شود
و چنانچه‌ مالک‌ پس‌ از خاتمه‌ جریان‌ ثبتی‌ و قبل‌ از ثبت‌ ملک‌ در دفتر املاک‌ فوت‌ شود حصه‌ هر یک‌ از ورثه‌ از ملک‌ طبق‌ مقررات‌ به‌ طریقی‌ که‌ در تصدیق‌ انحصار وراثت‌ معین‌ شده‌ یا بین‌ ورثه‌ مذکور در تصدیق‌ انحصار وراثت‌ توافق‌ حاصل‌ شده‌ باشد با قید انتقال‌ از مورث‌ متوفی‌ ثبت‌ می‌شود ودیگر ثبت‌ ملک‌ مستقلا به‌ نام‌ مورث‌ لازم‌ نخواهد بود( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ 1 ـ هرگاه‌ ورثه‌ متوفی‌ یا قائم‌ مقام‌ یا نماینده‌ قانونی‌ آنها تقاضای‌ پرداخت‌ بهای‌ ربع‌ یا ثمن‌ اعیانی‌ زوجه‌ متوفی‌ را از اداره‌ ثبت‌ بنمایند مسئول‌ثبت‌ محل‌ ، کارشناس‌ رسمی‌ دادگستری‌ را برای‌ ارزیابی‌ تعیین‌ می‌کند تا کارشناس‌ بهای‌ عادله‌ اعیانی‌ را با لحاظ‌ ماده‌ 947 قانون‌ مدنی‌ و سایرمقررات‌ معین‌ نماید. ورثه‌ می‌توانند بهای‌ مذکور را به‌ حساب‌ سپرده‌ ادارات‌ ثبت‌ تودیع‌ نمایند. اداره‌ ثبت‌ بهای‌ تعیین‌ شده‌ ملک‌ را به‌ ذینفع‌ ابلاغ‌ واقعی ‌می‌کند و چنانچه‌ ذینفع‌ فاقد نشانی‌ باشد یا نشانی‌ تعیین‌ شده‌ موافق‌ با واقع‌ نباشد مراتب‌ در یکی‌ از روزنامه‌ های‌ کثیرالانتشار فقط‌ یک‌ مرتبه‌ آگهی‌خواهد شد. در آگهی‌ مزبور و همچنین‌ در اخطاریه‌ حسب‌ مورد باید تصریح‌ شود که‌ ذینفع‌ جهت‌ اخذ سپرده‌ مذکور به‌ اداره‌ مربوطه‌ مراجعه‌ نماید و درصورتی‌ که‌ مدعی‌ تضییع‌ حق‌ باشد ظرف‌ مدت‌ یک‌ ماه‌ پس‌ از رویت‌ اخطار یا انتشار آگهی‌ می‌تواند به‌ دادگاه‌ صالحه‌ مراجعه‌ و گواهی‌ طرح‌ دعوی‌ را به ‌اداره‌ ثبت‌ محل‌ ارائه‌ نماید.
تبصره‌ 2 ـ هرگاه‌ ظرف‌ مدت‌ مرقوم‌ گواهی‌ طرح‌ دعوی‌ تسلیم‌ نشود اداره‌ ثبت‌ سند مالکیت‌ ملک‌ را بدون‌ استثنا بهای‌ اعیانی‌ صادر خواهد نمود و درصورت‌ وصول‌ گواهی‌ طرح‌ دعوی‌ در مدت‌ مزبور صدور سند مالکیت‌ به‌ شرح‌ فوق‌ موکول‌ به‌ صدور حکم‌ نهایی‌ است‌. هزینه‌ ارزیابی‌ و آگهی‌ به‌ عهده‌ متقاضی‌ است‌.
ماده‌ 106 ـ در مواردی‌ که‌ مطابق‌ ماده‌ 104 سند مالکیت‌ جدید داده‌ می‌شود بر اساس‌ مقررات‌ هزینه‌ قانونی‌ سند مالکیت‌ جدید دریافت‌ خواهد شد. درصورتی‌ که‌ املاک‌ بعد از ثبت‌ در دفتر املاک‌ به‌ قطعات‌ مفروزه‌ یا آپارتمان‌ تفکیک‌ شود در صورت‌ درخواست‌ مالک‌ یا مالکین‌ اداره‌ ثبت‌ مطابق‌ صورت‌مجلس‌ تفکیکی‌ یکی‌ از قطعات‌ را در زیر ثبت‌ ملک‌ و بقیه‌ را در صفحه‌ یا صفحات‌ دفتر جاری‌ یا دفتر متمم‌ ثبت‌ نموده‌ و با ابطال‌ سند مالکیت‌ اولیه‌ درمورد هر یک‌ از قطعات‌ مفروزه‌ یا آپارتمان ها سند مالکیت‌ تفکیکی‌ و جداگانه‌ صادر خواهد شد.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
 
ماده‌ 107 ـ املاک‌ موقوفه‌ پس‌ از ثبت‌ در دفتر املاک‌ در دفتر ثبت‌ موقوفات‌ نیز به‌ ترتیب‌ و در زیر یکدیگر ثبت‌ خواهد شد و در دفتر مزبور احتیاج‌ به‌ گذاردن‌ صفحات‌ سفید نخواهد داشت‌. املاک‌ مورد ثلث‌ باقی‌ نیز در دفتر مزبور به‌ ثبت‌ خواهد رسید.
 
ماده‌ 108 ـ نمونه‌ (امضا) دفتر املاک‌ باید با دست‌ به‌ عمل‌ آید و نمونه‌ (امضا) مهری‌ ممنوع‌ است‌.
 
ماده‌ 109 ـ املاکی‌ که‌ از جهت‌ بنا مفروز و از حیث‌ صحن‌ و غیره‌ مشاع‌ است‌ طبق‌ ماده‌ 3 در دفتر املاک‌ برای‌ هر سهمی‌ 3 صفحه‌ تخصیص‌ داده‌ می‌شود و انتقالات‌ هر سهمی‌ زیر ثبت‌ همان‌ قسمت‌ ثبت‌ و حدود و مشخصات‌ و حقوق‌ ارتفاقی‌ قسمت‌ مشاع‌ را در زیر ثبت‌ سهم‌ اولی‌ قید و در بقیه‌ سهام‌ وصفحات‌ ذکر شماره‌ صفحه‌ اولیه‌ کافی‌ خواهد بود.
 
ماده‌ 110 ـ هرگاه‌ ملک‌ مشاع‌ در نتیجه‌ انتقالات‌ به‌ یک‌ نفر منتقل‌ شود در صورت‌ تقاضای‌ مالک‌ در ملاحظات‌ هریک‌ از صفحات‌ ثبت‌ مربوط‌ به‌ سهام‌ مالکین‌ مراتب‌ ذکر می‌شود و انتقال‌ مزبور در زیر ثبت‌ آخرین‌ سهم‌ با رعایت‌ مقررات‌ بالا ثبت‌ و اسناد مالکیت‌ اولیه‌ باطل‌ و یک‌ جلد سند مالکیت‌جدید صادر شود. ( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
 
ماده‌ 111 ـ ثبت‌ انتقالات‌ قهری‌ به‌ نام‌ ورثه‌ در دفتر املاک‌ مجانی‌ است‌ و حق‌ الثبت‌ به‌ آنان‌ تعلق‌ نمی‌گیرد. ( اصلاحی‌ مصوب‌ 1324. )
 
ماده‌ 112 ـ برای‌ حقوق‌ ارتفاقی‌ که‌ برای‌ اشخاص‌ در سند مالکیت‌ غیرقید شده‌ است‌ صاحبان‌ حقوق‌ می‌توانند طبق‌ ماده‌ 124 و 125 قانون‌ ثبت‌ گواهینامه‌ بگیرند.
 
ماده‌ 113 ـ برای‌ هر شخصی‌ از هر شماره‌ ملک‌ باید یک‌ جلد سند مالکیت‌ جداگانه‌ صادر شود.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
 
ماده‌ 114 ـ هرگاه‌ ملک‌ مشاع‌ از طرف‌ چند نفر درخواست‌ ثبت‌ شده‌ و قبل‌ از ثبت‌ ملک‌ به‌ یکنفر منتقل‌ شود با تذکر به‌ اسامی‌ متقاضیانی‌ که‌ ملک‌ به‌ نام‌ آنها آگهی‌ شده‌ و انتقال‌ داده‌اند به‌ نام‌ منتقل ‌الیه‌ در یکجا ثبت‌ شده‌ و سند مالکیت‌ تمام‌ ملک‌ صادر می‌گردد.
 
ماده‌ 115 ـ در املاک‌ مشاع‌ برای‌ هریک‌ نسبت‌ به‌ سهم‌ او یک‌ سند مالکیت‌ صادر خواهد شد.
 
ماده‌ 116 ـ در ثبت‌ اعیانی‌ املاک‌ مزروعی‌ برای‌ هر شماره‌ دو صفحه‌ دفتر املاک‌ کافی‌ است‌ و در صورتی‌ که‌ ارزش‌ آن‌ کمتر از هزار ریال‌ باشد برگهای ‌مخصوصی‌ که‌ تنظیم‌ شده‌ صادر می‌گردد.
 
ماده‌ 117 ـ تغییر در وضعیات‌ املاک‌ ثبت‌ شده‌ مستلزم‌ تغییر سند مالکیت‌ نیست‌ مگر در مورد انتقال‌ تمام‌ یا قسمتی‌ از آن‌ که‌ در این‌ مورد سند تازه‌ به‌ نام‌ منتقل‌ الیه‌ با ذکر مشخصات‌ معامله‌ صادر خواهد گردید.
 
ماده‌ 118 ـ در قسمت‌ املاک‌ مشاع‌ که‌ یک‌ قسمت‌ از آن‌ در ثبت‌ عادی‌ بدون‌ ذکر شماره‌ املاک‌ مجاور ثبت‌ شده‌ و برای‌ بقیه‌ در ثبت‌ عمومی‌ سند مالکیت‌صادر می‌شود بایستی‌ شماره‌ املاک‌ مجاور در ثبت‌ سهام‌ اخیر قید و در ملاحظات‌ ثبت‌ سهم‌ اولیه‌ نیز تصریح‌ شود و در صورتی‌ که‌ تمام‌ سهام‌ ملک‌ مشاع‌ بدون‌ قید شماره‌ املاک‌ (مجاور) ثبت‌ شده‌ باشد در موقع‌ انتقال‌ و صدور سند مالکیت‌ تازه‌ بایستی‌ شماره‌ املاک‌ مجاورین‌ قید گردد و همچنین ‌نسبت‌ به‌ هر ملکی‌ که‌ در ثبت‌ عادی‌ سند آن‌ صادر شده‌ است‌.
 
ماده‌ 119 ـ املاک‌ مشاعی‌ که‌ سهام‌ مالکین‌ یک‌ قسمت‌ از آن‌ توأما در یکجا ثبت‌ و سند مالکیت‌ صادر شده‌ و بقیه‌ سهام‌ در ثبت‌ عمومی‌ سند مالکیت ‌صادر می‌شود قسمت‌ ثبت‌ شده‌ به‌ حالت‌ اول‌ باقی‌ ولی‌ برای‌ سهم‌ هریک‌ از شرکای‌ بعدی‌ سه‌ صفحه‌ سفید تخصیص‌ و در ملاحظات‌ ثبت‌ هریک‌ ازسهام‌ شماره‌ صفحات‌ ثبت‌ سایر سهام‌ ذکر می‌شود.
 
ماده‌ 120 ـ در مواردی‌ که‌ مالک‌ به‌ علت‌ از بین‌ رفتن‌ یا گم‌ شدن‌ سند مالکیت‌ ، تقاضای‌ صدور المثنای‌ سند مالکیت‌ می‌نماید بایستی‌ طریق‌ از بین‌ رفتن‌یا گم‌ شدن‌ سند را کتبا به‌ اداره‌ ثبت‌ محل‌ اعلام‌ و استشهادیه ‌ای‌ (که‌ نمونه‌ آن‌ را سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاک‌ کشور چاپ‌ نموده‌ و دو برگ‌ برای‌ تنظیم‌ وتکمیل‌ به‌درخواست‌ کننده‌ داده‌ می‌شود) ، مبنی‌ بر شهادت‌ و اظهار اطلاع‌ حداقل‌ سه‌ نفر که‌ هویت‌ و امضای‌ آنها به‌ گواهی‌ یک ‌نفر از شهود مذکور رسیده‌و هویت‌ و امضای‌ نامبرده‌ به‌ گواهی‌ نیروی‌ انتظامی‌ محل‌ یا یکی‌ از دفاتر اسناد رسمی‌ رسیده‌ باشد ضمیمه‌ نماید. اداره‌ ثبت‌ پس‌ از وصول‌ درخواست ‌نامه‌ و برگ‌ استشهاد باید نخست‌ آن‌ را ثبت‌ و در دفتر املاک‌ منعکس‌ کند و سپس‌ مراتب‌ را طی‌ بخشنامه ‌ای‌ به‌ دفاتر اسناد رسمی‌ اعلام‌ کند و در محلهایی‌ که‌ از رایانه‌ استفاده‌ می‌شود صدور بخشنامه‌ مزبور ضرورت‌ نداشته‌ و بایستی‌ موضوع‌ را به‌ متصدی‌ رایانه‌ ابلاغ‌ نمایند و پس‌ از آن‌ به ‌هزینه‌ درخواست‌ کننده‌ مراتب‌ را یک‌ نوبت‌ در یکی‌ از روزنامه ‌های‌ کثیرالانتشار یا یکی‌ از روزنامه ‌هایی‌ که‌ آگهی‌های‌ ثبتی‌ در آن‌ درج‌ می‌شود آگهی‌ کند. درصورتی‌ که‌ تا ده‌ روز از تاریخ‌ انتشار آگهی‌ ، اعتراضی‌ نرسیده‌ یا در صورت‌ اعتراض‌ اصل‌ سند مالکیت‌ یا سند معامله‌ ارایه‌ نشده‌ باشد اداره‌ ثبت‌ اقدام‌ به‌صدور المثنی‌ سند مالکیت‌ خواهد نمود و در مواردی‌ هم‌ که‌ مندرجات‌ صفحه‌ یا صفحات‌ سند مالکیت‌ مفقود گردیده‌ می‌بایست‌ المثنی‌ صادر گردد.سند مالکیت‌ المثنی‌ حاوی‌ کلیه‌ مندرجات‌ سند مفقودی‌ است‌. (ذکر اسناد شرطی‌ و رهنی‌ که‌ فسخ‌ و یا فک‌ شده‌ ضرورتی‌ ندارد)
در آگهی‌ که‌ در روزنامه‌ منتشر می‌شود باید مطالب‌ زیر قید شود:
1 ـ نام‌ و نام‌ خانوادگی‌ مالک‌.
2 ـ شماره‌ پلاک‌ و بخش‌ و محل‌ وقوع‌ ملک‌.
3 ـ خلاصه‌ ادعای‌ از بین‌ رفتن‌ یا گم‌ شدن‌ سند مالکیت‌.
4 ـ معاملاتی‌ که‌ به‌ حکایت‌ سوابق‌ ثبتی‌ و اظهار مالک‌ مستند به‌ سند رسمی‌ در سند مالکیت‌ نوشته‌ شده‌ است‌.
5 ـ تذکر به‌ این‌ که‌ هر کس‌ نسبت‌ به‌ ملک‌ مورد آگهی‌ معامله ‌ای‌ کرده‌ که‌ در قسمت‌ 4 ذکر نشده‌ یا مدعی‌ وجود سند مالکیت‌ نزد خود می‌باشد ، باید تا ده ‌روز پس‌ از انتشار آگهی‌ به‌ ثبت‌ محل‌ مراجعه‌ و اعتراض‌ خود را ضمن‌ ارایه‌ اصل‌ سند مالکیت‌ یا سند معامله‌ تسلیم‌ نماید. و اگر ظرف‌ مهلت‌ مقرر اعتراضی‌ نرسد و یا در صورت‌ اعتراض‌ اصل‌ سند مالکیت‌ یا سند معامله‌ ارایه‌ نشود اداره‌ ثبت‌ المثنای‌ سند مالکیت‌ را طبق‌ مقررات‌ صادر و به‌ متقاضی ‌تسلیم‌ خواهد کرد. (در صورت‌ ارایه‌ سند مالکیت‌ یا سند معامله‌ ، صورت‌مجلس‌ مبنی‌ بر وجود آن‌ نزد معترض‌ در دو نسخه‌ تنظیم‌ و یک‌ نسخه‌ آن‌ به‌متقاضی‌ المثنی‌ تسلیم‌ و اصل‌ سند به‌ ارایه‌ دهنده‌ مسترد می‌شود).
در صورتی‌ که‌ در آگهی‌ مذکور اشتباهی‌ رخ‌ دهد تشخیص‌ اشتباه‌ و صدور دستور رفع‌ اشتباه‌ به‌ عهده‌ مسئول‌ اداره‌ کل‌ ثبت‌ اسناد و املاک‌ استان‌ مربوط‌ خواهد بود.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ 1 ـ اداره‌ ثبت‌ مکلف‌ است‌ هنگام‌  صدور المثنی‌ سند مالکیت‌ ، مراتب‌ را به‌ دفاتر حوزه‌ خود کتبا اعلام‌ و متذکر شود که‌ هر موقع‌ نسبت‌ به‌ پلاک‌ موضوع‌ المثنی‌ سند مالکیت‌ بخواهند هرگونه‌ سند معامله‌ای‌ تنظیم‌ نمایند (اعم‌ از این‌ که‌ به‌ استناد اصل‌ سند مالکیت‌ باشد یا المثنی‌) جریان‌ ثبتی‌ ملک‌را استعلام‌ و سپس‌ در صورت‌ نبودن‌ مانع‌ اقدام‌ به‌ تنظیم‌ و ثبت‌ معامله‌ کنند. هریک‌ از دفترخانه‌ ها مکلفند دفتری‌ برای‌ ثبت‌ شماره‌ پلاک‌ این‌ قبیل‌ املاک‌ داشته‌ باشند که‌ در موقع‌ تنظیم‌ اسناد به‌ آن‌ مراجعه‌ نموده‌ و در صورتی‌ که‌ مورد معامله‌ از املاکی‌ باشد که‌ نسبت‌ به‌ آن‌ سند مالکیت‌ المثنی‌ صادر شده ‌باید قبلا جریان‌ ثبتی‌ ملک‌ را استعلام‌ و در صورت‌ نبودن‌ مانعی‌ اقدام‌ به‌ تنظیم‌ سند بنمایند و در محل‌هایی‌ که‌ از رایانه‌ استفاده‌ می‌شود نیاز به‌ اعلام‌ موضوع‌ به‌ دفاتر اسناد رسمی‌ نمی‌باشد ولی‌ دفاتر با توجه‌ به‌ سند مالکیت‌ المثنی‌ در موقع‌ انجام‌ معامله‌ باید جریان‌ ثبتی‌ را استعلام‌ و سپس‌ در صورت ‌نبودن‌ مانع‌ اقدام‌ به‌ تنظیم‌ و ثبت‌ معامله‌ نمایند. تخلف‌ از رعایت‌ دستور فوق‌ مستلزم‌ کیفر درجه‌ سه‌ به‌ بالا مقرر در ماده‌ 38 قانون‌ دفاتر اسناد رسمیاست‌.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ 2 ـ در مواردی‌ که‌ سند مالکیت‌ در ید ثالث‌ بوده‌ و دادگاه‌ حکم‌ به‌ استرداد آن‌ می‌دهد و با صدور اجراییه‌ نیز استرداد سند مالکیت‌ مقدور نمی‌شود مالک‌ می‌تواند با اخذ گواهی‌ از دادگاه‌ صادرکننده‌ حکم‌ و تسلیم‌ آن‌ به‌ اداره‌ ثبت‌ مربوطه‌ تقاضای‌ صدور سند مالکیت‌ المثنی‌ بنماید. در این‌ مورد ارائه‌ فرم‌ استشهاد و انتشار آگهی‌ فقدان‌ سند مالکیت‌ ضرورت‌ نداشته‌ ، اداره‌ ثبت‌ باید با رعایت‌ تبصره‌ یک‌ طبق‌ گواهی‌ دادگاه‌ مبادرت‌ به‌ صدورالمثنی‌ بنماید.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ 3 ـ هرگاه‌ بعضی‌ از ورثه‌ با تسلیم‌ رونوشت‌ گواهی‌ انحصار وراثت‌ و سایر مدارک‌ ضروری‌ صدور سند مالکیت‌ ، سهمیه‌ خود را از ماترک‌ مورث‌ تقاضا نمایند و اعلام‌ بدارند که‌ سند مالکیت‌ مورث‌ نزد احد از وراث‌ است‌ که‌ از ابراز و تسلیم‌ آن‌ به‌ وارث‌ یا اداره‌ ثبت‌ خودداری‌ می‌نماید اداره‌ ثبت ‌مکلف‌ است‌ پس‌ از اخطار به‌ شخص‌ مذکور و انقضای‌ مدت‌ ده‌ روز از تاریخ‌ ابلاغ‌ اخطاریه‌ مراتب‌ را یکبار در یکی‌ از روزنامه ‌های‌ کثیرالانتشار آگهی‌نماید. چنانچه‌ دارنده‌ سند مالکیت‌ بدون‌ مجوز قانونی‌ ظرف‌ مهلت‌ معین‌ شده‌ در آگهی‌ ، سند مورد مطالبه‌ را تسلیم‌ ننماید سند مالکیت‌ وراث‌ متقاضی ‌را با رعایت‌ کلیه‌ مقررات‌ قانونی‌ صادر و تسلیم‌ خواهد کرد و بلافاصله‌ طی‌ بخشنامه‌ای‌ به‌ کلیه‌ دفاتر اسناد رسمی‌ اعلام‌ خواهد نمود که‌ هر موقع‌ سند مورث‌ ابراز گردید آن‌ را اخذ و برای‌ اقدام‌ به‌ اداره‌ ثبت‌ ارسال‌ دارند.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ 4 ـ در مواردی‌ که‌ سند مالکیت‌ بنام‌ دولت‌ صادر گردیده‌ و یا سند مالکیت‌ بنام‌ دیگری‌ صادر و بعدا به‌ دولت‌ منتقل‌ شده‌ باشد و مرجع‌ ذیربط‌ به ‌علت‌ از بین‌ رفتن‌ و یا گم‌ شدن‌ سند مالکیت‌ مربوطه‌ با گواهی‌ وزارت‌ دارایی‌ و امور اقتصادی‌ تقاضای‌ صدور المثنای‌ سند مالکیت‌ مفقوده‌ را می‌نماید ازشمول‌ این‌ ماده‌ مستثنی‌ است‌.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ 5 ـ هرگاه‌ به‌ علت‌ ریختن‌ جوهر یا سوختگی‌ یا پارگی‌ و یا جهات‌ دیگری‌ قسمتی‌ از سند مالکیت‌ از بین‌ رفته‌ باشد و یا قابل‌ استفاده‌ نباشد اداره‌ثبت‌ با انجام‌ تشریفات‌ مقرر در این‌ ماده‌ اقدام‌ به‌ صدور المثنای‌ سند مالکیت‌ خواهد نمود و سند مالکیت‌ ناقص‌ را باطل‌ و در پرونده‌ بایگانی‌ می‌نماید.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ 6 ـ در صورت‌ اعلام‌ کتبی‌ مالک‌ مبنی‌ بر پیدا شدن‌ سند مالکیت‌ اولیه‌ چنانچه‌ با سند مالکیت‌ المثنی‌ معامله ‌ای‌ انجام‌ نشده‌ باشد سند مالکیتالمثنی‌ باطل‌ و مراتب‌ پیرو بخشنامه‌ مربوط‌ به‌ دفاتر اسناد رسمی‌ تابعه‌ اعلام‌ گردد و چنانچه‌ با سند مالکیت‌ المثنی‌ معامله‌ای‌ انجام‌ شده‌ باشد سند مالکیت‌ اصلی‌ اخذ و پس‌ از ابطال‌ در پرونده‌ ثبتی‌ مربوط‌ ضبط‌ گردد.( الحاقی‌ 8/11/1380 )
ماده‌ 121 ـ برای‌ هر سهمی‌ از املاک‌ مشاع‌ یک‌ پیش‌نویس‌ سند مالکیت‌ تنظیم‌ می‌گردد و حدود کلیه‌ ملک‌ در یکی‌ از پیش ‌نویس ها قید و در بقیه‌ ، اشاره‌ به ‌پیش ‌نویس‌ مزبور می‌شود و به‌ همین‌ ترتیب‌ در دفتر املاک‌ ثبت‌ و در زیر هر سهمی‌ نوشته‌ می‌شود که‌ حدود ، مطابق‌ حدودی‌ است‌ که‌ در صفحه‌ شماره ‌فلان‌ نوشته‌ شده‌.
ماده‌ 122 ـ در مورد وصیت‌ نسبت‌ به‌ ملک‌ ثبت‌ شده‌ باید مفاد وصیت‌ در سند مالکیت‌ مثل‌ سایر معاملات‌ قید شده‌ خلاصه‌ آن‌ به‌ دفتر املاک‌ فرستاده‌شود و همچنین‌ در موقع‌ عدول‌ از وصیت‌ ترتیب‌ مزبور رعایت‌ و در صورتی‌ که‌ ملک‌ مورد وصیت‌ ثبت‌ نشده‌ باشد باید مفاد وصیت‌ در پرونده‌ ثبتی ‌بایگانی‌ و موقع‌ صدور سند مالکیت‌ رعایت‌ گردد.
ماده‌ 123 ـ در مورد ثمن‌ اعیانی‌ که‌ ضمن‌ درخواست‌ ثبت‌ ملک‌ یا مستقیما به‌ عنوان‌ ثمن‌ اعیانی‌ درخواست‌ و آگهی‌ شده‌ باشد سند مالکیت‌ صادرمی‌گردد ولی‌ هرگاه‌ در درخواست‌ بهای‌ ثمن‌ اعیانی‌ گواهی‌ شده‌ باشد فقط‌ به‌ صاحب‌ آن‌ گواهی‌ نامه‌ حق‌ مزبور داده‌ می‌شود.
ماده‌ 124 ـ در مواردی‌ که‌ برای‌ استیفای‌ طلب‌ بستانکار طبق‌ حکم‌ دادگاه‌ ملک‌ مدیون‌ به‌ طرف‌ بستانکار داده‌ می‌شود اداره‌ ثبت‌ باید متصرف‌ را جانشین ‌مدیون‌ شناخته‌ و اگر ملک‌ به‌ نام‌ مدیون‌ به‌ ثبت‌ رسیده‌ باید مطابق‌ همان‌ حکم‌ ملک‌ را به‌ نام‌ محکوم‌ له‌ مثل‌ مورد انتقال‌ ثبت‌ نماید.
ماده‌ 125 ـ املاک‌ مشاعی‌ که‌ اولین‌ سهم‌ آن‌ در دفتر املاک‌ ثبت‌ می‌شود ، باز گذاشتن‌ صفحات‌ سفید برای‌ ثبت‌ بقیه‌ سهام‌ آن‌ لازم‌ نیست‌ و باید بقیه‌ سهام ‌را به‌ ترتیب‌ طبق‌ معمول‌ در دفاتر جاری‌ ثبت‌ و شماره‌ صفحه‌ و ثبت‌ آن‌ را در ستون‌ ملاحظات‌ ثبت‌ سهم‌ اول‌ قید نمایند و نسبت‌ به‌ صفحاتی‌ که‌ تا این‌تاریخ‌ برای‌ ثبت‌ بقیه‌ سهام‌ بازگذاشته‌ شده‌ در همان‌ صفحات‌ سفید ثبت‌ گردد.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )
تبصره‌ ـ حذف‌ شده‌ است‌.

ماده‌ 126 ـ در مورد قنوات‌ مستقل‌ ، دفتری‌ به‌ نام‌ دفتر ثبت‌ قنوات‌ تخصیص‌ داده‌ می‌شود تا کلیه‌ قنواتی‌ که‌ مستقلا مورد معامله‌ واقع‌ می‌شود و تابع‌ املاک‌ نیست‌ در آن‌ دفتر به‌ ثبت‌ برسد و با رعایت‌ تعداد قنوات‌ هر ناحیه‌ و به‌ نسبت‌ سهام‌ و عده‌ مالکین‌ آن‌ باید یک‌ یا چند دفتر را برای‌ قنوات‌ یک‌ یا چند ناحیه‌ اختصاص‌ داده‌ شود.( اصلاحی‌ 8/11/1380 )


فصل‌ هفتم‌ ـ محققین‌ ثبت‌
 

 

مواد 127 تا 160 - منسوخ است.

فصل‌ هشتم‌ ـ در مقررات‌ مختلفه‌
 

 

ماده‌ 161 ـ در مورد املاکی‌ که‌ به‌ ثبت‌ نرسیده‌ ولی‌ شماره‌ ملک‌ از طرف‌ اداره‌ ثبت‌ تعیین‌ شده‌ است‌ ، دفاتر اسناد رسمی‌ مکلف‌ هستند که‌ مطابق‌ ماده ‌104 این‌ آیین‌ نامه‌ خلاصه‌ معامله‌ را تهیه‌ و به‌ طوری‌ که‌ در ماده‌ مزبور مقرر است‌ به‌ اداره‌ ثبت‌ بفرستند که‌ در پرونده‌ مربوطه‌ بایگانی ‌و در موقع‌ ثبت‌ ملک ‌منظور گردد و همچنین‌ در مورد فسخ‌ معاملات‌ املاک‌ ثبت‌ نشده‌ مقررات‌ ماده‌ مزبور لازم ‌الرعایه‌ است‌.
ماده‌ 162 ـ مدیران‌ ثبت‌ و هریک‌ از نمایندگان‌ و کارمندانی‌ که‌ دخالت‌ در کار ثبت‌ املاک‌ دارند باید در ابتدای‌ تصدی‌ دو برگه‌ نمونه‌ از برگهای‌ مخصوصی‌ که‌ تهیه‌ شده‌ است‌ نمونه‌ ( امضا ) نموده‌ به‌ اداره‌ ثبت‌ تسلیم‌ دارند که‌ یک‌ برگ‌ در ثبت‌ محل‌ باقی‌ مانده‌ و دیگری‌ به‌ اداره‌ کل‌ ثبت‌ فرستاده‌ شود.
ماده‌ 163 ـ هر موقع‌ که‌ اداره‌ ثبت‌ طبق‌ قانون‌ المثنی‌ سند مالکیت‌ می‌دهد باید در ستون‌ ملاحظات‌ دفتر املاک‌ در مقابل‌ ثبت‌ ملک‌ تاریخ‌ صدور المثنی ‌را قید کند.
ماده‌ 164 ـ آیین‌نامه‌ شماره‌ 1045 مورخ‌ شانزدهم‌ فروردین‌ 1311 نسخ‌ و این‌ آیین‌ نامه‌ جایگزین‌ آن‌ خواهد بود.

ورود موکلین