ویژه ها

قانون‌ ممنوعیت‌ به‌ کارگیری‌ اسامی‌، عناوین‌ و اصطلاحات‌ بیگانه‌

ماده‌ واحده‌ ـ به‌ منظور حفظ‌ قوت‌ و اصالت‌ زبان‌ فارسی‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از ارکان‌ هویت‌ ملی‌ ایران‌ و زبان‌ دوم‌ عالم‌ اسلام‌ و معارف‌ و فرهنگ‌ اسلامی‌، دستگاههای‌ قانونگذاری‌، اجرایی‌ و قضایی‌ کشور و سازمان‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات‌ دولتی‌ و کلیة‌ شرکت‌هایی‌ که‌ شمول‌ قوانین‌ و مقررات‌ عمومی‌ بر آنها مستلزم‌ ذکر نام‌ است‌ و تمامی‌ شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای‌ مذکور در بند (د) تبصره‌ (22) قانون‌ برنامة‌ دوم‌ توسعه‌ موظفند از به‌ کار بردن‌ کلمات‌ و واژه‌های‌ بیگانه‌ در گزارش‌ها و مکاتبات‌، سخنرانی‌ها، مصاحبه‌های‌ رسمی‌ خودداری‌ کنند و همچنین‌ استفاده‌ از این‌ واژه‌ها بر روی‌ کلیة‌ تولیدات‌ داخلی‌ اعم‌ از بخش‌های‌ دولتی‌ و غیردولتی‌ که‌ در داخل‌ کشور عرضه‌ می‌شود ممنوع‌ است‌.
تبصره‌ 1ـ فرهنگستان‌ زبان‌ و ادب‌ فارسی‌ باید بر اساس‌ اصول‌ و ضوابط‌ مصوب‌ خود برای‌ واژه‌های‌ مورد نیاز با اولویت‌ واژه‌ هایی‌ که‌ کاربرد عمومی‌ دارند راساً یا با همکاری‌ مراکز علمی‌ واژه‌گزینی‌ و یا واژه‌سازی‌ کند و هر شش‌ ماه‌ یکبار گزارش‌ فعالیت‌های‌ خود را به‌ کمیسیون‌ ارشاد و هنر اسلامی‌ و وسایل‌ ارتباط‌ جمعی‌ و حسب‌ مورد سایر کمیسیون‌های‌ مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ تقدیم‌ نماید.

تبصره‌ 2ـ واژه‌ هایی‌ که‌ فرهنگستان‌ زبان‌ و ادب‌ فارسی‌ وضع‌ معادل‌ فارسی‌ را برای‌ آنها ضروری‌ نمی‌داند و نیز کلماتی‌ که‌ هنوز واژة‌ فارسی‌ معادل‌ آنها از سوی‌ فرهنگستان‌ به‌ تصویب‌ نرسیده‌ است‌ از شمول‌ این‌ قانون‌ مستثنی‌ هستند.

تبصره‌ 3ـ فرهنگستان‌های‌ علوم‌ و علوم‌ پزشکی‌ و دستگاههای‌ آموزشی‌ و پژوهشی‌، دانشگاهها و دیگر سازمان‌های‌ علمی‌ و فرهنگی‌ مکلفند در زمینة‌ واژه‌ گزینی‌ و واژه‌سازی‌ تخصصی‌ اقدام‌ کنند و واژه‌های‌ پیشنهادی‌ خود را به‌ تصویب‌ فرهنگستان‌ زبان‌ و ادب‌ فارسی‌ برسانند.

تبصره‌ 4ـ در مواردی‌ که‌ فرهنگستان‌ زبان‌ و ادب‌ فارسی‌ در زمینة‌ واژه‌ گزینی‌ و واژه‌سازی‌ تخصصی‌ خواستار همکاری‌ دستگاه‌ها و مراکز علمی‌، آموزشی‌، صنعتی‌ و فرهنگی‌ باشد، این‌ دستگاه‌ها و مراکز موظفند با فرهنگستان‌ همکاری‌ کنند.
تبصره‌ 5ـ کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و اماکن‌ تولیدی‌ و خدماتی‌ و تجاری‌ موظفند ظرف‌ مدت‌ دو سال‌ از تاریخ‌ ابلاغ‌ این‌ قانون‌ اسامی‌ تولیدات‌ و ظرف‌ مدت‌ یک‌ سال‌ نام‌ اماکن‌ خود را به‌ نام‌ها و واژه‌های‌ غیربیگانه‌ برگردانند.

تبصره‌ 6ـ چاپخانه‌ها، مراکز طبع‌ و نشر، روزنامه‌ها و سایر مطبوعات‌ مکلف‌ به‌ رعایت‌ این‌ قانون‌ هستند و در صورت‌ تخلف‌، وزارت‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی‌ موظف‌ است‌ مطابق‌ تبصره‌ هشتم‌ همین‌ قانون‌ با آنها رفتار کند.

تبصره‌ 7ـ صدا و سیمای‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ موظف‌ است‌ از به‌ کارگیری‌ واژه‌های‌ نامانوس‌ بیگانه‌ خودداری‌ کند و ضوابط‌ دستوری‌ زبان‌ فارسی‌ معیار را رعایت‌ نماید، سازمان‌ صدا و سیمای‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ و کلیة‌ دستگاه‌های‌ مذکور در ماده‌ واحده‌ موظفند واژه‌های‌ مصوب‌ فرهنگستان‌ زبان‌ و ادب‌ فارسی‌ را پس‌ از ابلاغ‌ در تمامی‌ موارد به‌ کار ببرند.

تبصره‌ 8ـ تولید و توزیع‌ کنندگان‌ کالاها و صاحبان‌ مراکز کسب‌ و پیشه‌ در صورت‌ تخلف‌ از این‌ قانون‌ به‌ ترتیب‌ به‌ مجازات‌های‌ زیر محکوم‌ خواهند شد:

الف‌ ـ اخطار کتبی‌ توسط‌ وزارت‌ فرهنگ‌ وارشاد اسلامی‌

ب‌ ـ تعویض‌ علایم‌ و نشانه‌ها و تغییر اسامی‌ و عناوین‌ پس‌ از اعلام‌ وزارت‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی‌ توسط‌ وزارت‌ کشور یا دستگاه‌های‌ ذی‌ربط‌ با هزینة‌ متخلف‌.

ج‌ ـ تعطیل‌ موقت‌ محل‌ کار

د ـ لغو پروانة‌ کار

تبصره‌ 9ـ نیروی‌ انتظامی‌ موظف‌ است‌ از نصب‌ و استفاده‌ از علایم‌ به‌ زبان‌ و خط‌ بیگانه‌ توسط‌ مراکز تولید، توزیع‌ و صنوف‌ جلوگیری‌ نماید.

تبصره‌ 10ـ آیین‌ نامة‌ اجرایی‌ این‌ قانون‌ ظرف‌ مدت‌ دو ماه‌ پس‌ از تصویب‌ با پیشنهاد کمیسیون‌ فرهنگی‌ دولت‌ به‌ تصویب‌ هیئت‌ وزیران‌ خواهد رسید.


رئیس‌ مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ ـ علی‌ اکبر ناطق‌ نوری‌

ورود موکلین