موسسه حقوقی دادگستر راشنو

سلام

چک وسیله پرداخت فوری و جایگزین پول می باشد و صدور چک با امضای اوراق چاپی مخصوص (که از سوی بانکها به صاحبان حساب با عنوان دسته چک اعطا می شود ) برای صادر کننده ایجاد تعهد در پرداخت می نماید ، حال چنانچه مبلغ در چک درج نشود به آن سفید امضاء گفته می شود که در ماده 13 قانون صدور چک اصلاحی 1382.6.2 ، مورد پذیرش قانونگزار قرار گرفته است ، در قوانین ایران  سوء استفاده از سفیدمهر یا سفید امضا در ماده 673 قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است که مقرر می دارد :  «هر کس‌ از سفید مهر یا سفید امضایی‌ که‌ به‌ او سپرده‌ شده‌ است‌ یا به‌ هرطریق‌ بدست‌ آورده‌ سوء استفاده‌ نماید به‌ یک‌ تا سه‌ سال‌ حبس‌ محکوم‌ خواهد شد.» که ارکان و شرایطی برای تحقق این جرم لازم است که مهم ترین آن رفتار متقلبانه دارنده سند سفید امضا ، بر ضررامضاکننده می باشد که بر خلاف توافق قبلی بین آنها می باشد .مثلاً شخصی برگه ای سفید امضا را به دیگری بسپرد برای این که موضوع اعطای وکالت در مورد خاصی را به دارنده اعطا کند اما دارنده بر خلاف توافق قبلی و با قصد مجرمانه اقرار به دینی را در بالای امضا تحریر نماید .

از آنجاییکه چک وسیله پرداخت می باشد صدور آن از ناحیه صاحب حساب بدین معناست که وی بدهکار است و اثبات خلاف این امر از جمله ادعای امانی بودن و امثالهم  بر عهده خود اوست ، در فرض سوال ، سفید امضا برگ چک می باشد و وقتی کسی متن سفیدی را امضاء کرد و به دیگری سپرد، به دارنده اختیار و وکالت را داده که متن مذکور را تکمیل و استفاده نماید . بنابراین اصل بر اینست که نوشته مذکور معتبر است مگر امضاء کننده سند مدعی استفاده خلاف آن باشد که در اینصورت او باید سوء استفاده را ثابت کند . پس تنها موردی که در خصوص مسئله مطروحه متصور است این است که مبلغ درج شده در برگ چک بیش از توافق قبلی باشد حال چنانچه دسترسی به توافقات قبلی ممکن نباشد مقام قضایی به دلایل و قرائن دیگر متوسل می گردد .